VNVC ra mắt vắc xin RSV cho người lớn và mẹ bầu, bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi viêm phổi

Theo BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa VNVC, RSV là virus ác tính gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản nặng, khiến trẻ nhỏ và người cao tuổi phải nhập viện, thậm chí có nguy cơ tử vong. Bệnh có thể để lại di chứng và hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Trong khi đó ở người cao tuổi, RSV có thể làm trầm trọng thêm nhiều bệnh mạn tính như tim mạch, phổi, gan, thận và đái tháo đường.

Tại VNVC, vắc xin RSV được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh và xe lạnh vận chuyển chuyên dụng, tất cả đều đạt chuẩn GSP quốc tế và được giám sát nhiệt độ tự động 24/24. Ảnh: Mộc Thảo

Vắc xin RSV được phát triển bằng công nghệ protein tái tổ hợp, nhắm vào hai phân nhóm virus phổ biến và nguy hiểm nhất là RSV-A và RSV-B, giúp phòng ngừa các bệnh hô hấp nặng do RSV gây ra. Vắc xin được khuyến cáo tiêm một mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 nhằm truyền kháng thể bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời và cho người từ 60 tuổi trở lên để giảm nguy cơ biến chứng hô hấp.

Tính đến tháng 9/2025, vắc xin phòng RSV đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước. Các tổ chức y khoa trên thế giới như CDC, Hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) và các thử nghiệm lâm sàng đều đánh giá và chứng minh vắc xin RSV an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Việc Hệ thống Tiêm chủng VNVC phối hợp cùng hãng vắc xin toàn cầu như Pfizer đưa vắc xin RSV về Việt Nam chỉ sau 2 năm vắc xin được sử dụng rộng rãi trên thế giới đã khẳng định vai trò tiên phong của VNVC trong lĩnh vực tiêm chủng. Đây được xem là bước đột phá của y học dự phòng Việt Nam, bởi trước đây người dân thường chỉ có thể tiếp cận các loại vắc xin sau hàng chục năm đã được lưu hành quốc tế.

Sự hiện diện sớm của vắc xin RSV tại Việt Nam gần như cùng thời điểm với nhiều quốc gia phát triển, đã khẳng định nỗ lực của các đơn vị lớn trong lĩnh vực dược phẩm và tiêm chủng trong việc đưa về những công nghệ phòng bệnh đột phá. Đây là bước tiến quan trọng, mở ra cơ hội bảo vệ sớm và hiệu quả cho trẻ em và người cao tuổi trước các bệnh lý hô hấp nặng do RSV gây ra.

Ngay trong ngày đầu ra mắt, VNVC đã ghi nhận hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đăng ký tiêm vắc xin phòng RSV. Bên cạnh đó, hội thảo chuyên đề về chăm sóc sức khỏe thai phụ và phòng ngừa RSV do VNVC tổ chức trên toàn quốc cũng thu hút đông đảo phụ nữ mang thai tham dự.

Chị Huỳnh Thị Tuyết Nhi tiêm vắc xin RSV tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC vào ngày 27/9. Ảnh: Mộc Thảo

Chị Huỳnh Thị Tuyết Nhi (33 tuổi, phường An Hội Tây, TP.HCM) đang mang thai tuần 33. Ngay khi biết Việt Nam đã có vắc xin RSV, chị đăng ký và đến VNVC tiêm trong ngày 27/9. “RSV rất dễ lây. Tôi từng đọc tin có bé sơ sinh chỉ vì được người lớn hôn mà nhiễm RSV, biến chứng viêm phổi nặng phải thở máy. Con tôi sắp chào đời thì Việt Nam vừa có vắc xin, tôi tiêm ngay để bảo vệ con”, chị Tuyết Nhi chia sẻ.

Tại phường Thanh Khê (TP. Đà Nẵng), chị Hồ Thị Vinh (36 tuổi) đưa mẹ là bà Hương (65 tuổi) đến VNVC tiêm vắc xin phòng RSV. Chị Vinh cho biết mẹ chưa từng mắc RSV nhưng đang điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn 2, hệ miễn dịch suy yếu hơn người bình thường. “Tôi muốn mẹ có sức khỏe, hệ miễn dịch tốt hơn để yên tâm điều trị bệnh. Ngoài vắc xin RSV, tôi còn cho mẹ tiêm thêm cúm và zona thần kinh”, chị Vinh chia sẻ.

Theo BS Bạch Thị Chính, virus RSV dễ lây qua đường hô hấp hoặc khi tiếp xúc với giọt bắn chứa virus bám trên bề mặt bàn, ghế, sàn nhà, thành giường… Bệnh có thể diễn biến nhanh và nặng với các triệu chứng như sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, suy hô hấp và thậm chí tử vong, trong khi hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

BS Bạch Thị Chính cho biết thêm, sau nhiều năm chờ đợi, Việt Nam đã có vắc xin phòng RSV dành cho mẹ bầu và người lớn tuổi, giúp truyền kháng thể bảo vệ trẻ sơ sinh và giảm biến chứng hô hấp. Trong thời gian tới, VNVC sẽ tiếp tục đưa về thêm các loại vắc xin và kháng thể đơn dòng phòng RSV cho trẻ nhỏ và người lớn.

Hội thảo chuyên đề “Bảo vệ con yêu từ trong bụng mẹ” do VNVC tổ chức đã thu hút đông đảo mẹ bầu cùng nhiều gia đình, trong đó có nhiều ông bố đưa vợ đến tham dự. Ảnh: Mộc Thảo

Tại Việt Nam, virus RSV lưu hành quanh năm và bùng phát mạnh vào mùa mưa. Hằng năm, các bệnh viện đều ghi nhận nhiều trẻ nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản và các ca tử vong do RSV. Đáng lo ngại, hơn 70% trẻ nhập viện do RSV là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, không chỉ ở nhóm sinh non hay có bệnh nền. Trẻ mắc RSV còn phải đối mặt với di chứng lâu dài như thở khò khè, hen suyễn, suy giảm chức năng phổi, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Với người cao tuổi, nhiễm trùng do RSV thường dẫn đến nằm viện kéo dài, chăm sóc hồi sức tích cực, tăng tử vong từ 12-18%, còn tăng nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy giảm chức năng hô hấp. Vắc xin cho thấy hiệu lực giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên sau tiêm và duy trì bảo vệ kéo dài so với nhóm không tiêm.

Theo BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ở giai đoạn mang thai, người phụ nữ có nhiều thay đổi về sinh lý và miễn dịch nên rất dễ mắc các bệnh truyền nhiễm. Nghiên cứu cho thấy thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần. Trẻ sinh non mắc RSV có nguy cơ tử vong do virus cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỷ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.

Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vắc xin RSV trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi.

“Tiêm vắc xin RSV trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24-36 có thể truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp trẻ phòng ngừa hiệu quả các bệnh do RSV gây ra trong 6 tháng đầu đời. Điều này góp phần giảm trẻ sơ sinh nhập viện, tử vong, giảm gánh nặng điều trị cho gia đình và xã hội”, bác sĩ Mỹ Nhi cho biết thêm.