"Sự im lặng độc hại": Cách hành xử lặng im của cha mẹ có thể đẩy con trẻ vào hố sâu của các vấn đề tâm lý

Ai trong số chúng ta cũng đã có lần phải chịu cách hành xử im lặng từ bậc phụ huynh và từ những người yêu thương chúng ta. Bản thân chúng ta thậm chí cũng đã hành xử như vậy với người khác trong một khoảnh khắc nào đó. Khi trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái hay mối quan hệ yêu đương, hành xử theo kiểu im lặng được cho rằng là cách trừng trị ai đó theo cách ít gây hại nhất. Điều này không liên quan đến tới việc bạo lực thể chất hoặc bạo lực lời nói và được xem như là một dạng trừng phạt vô bạo lực  

Nhưng thực tế chúng ta đã không hiểu là cái giá của sự im lặng có thể ảnh hưởng đến đầu óc và sức khỏe tinh thần của người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ, người đang trong giai đoạn tìm hiểu về thế giới và cần một người nào đó để dựa vào. Hãy tưởng tượng ra một tình huống mà chúng có thể đối mặt, nếu bọn trẻ đang gặp rắc rối, nhưng lại không có ai để trò chuyện hoặc trao đổi. Vậy thì những tổn thương mà chúng phải chịu là lớn đến nhường nào?

Hơn thế nữa, về lâu dài điều này có thể làm cho mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trở nên căng thẳng hơn. Tại sao những điều này xảy ra là thứ mà bạn phải suy xét. Hay đọc bài viết để làm sáng tỏ hơn về chiến thuật nuôi dạy con đang được dùng phổ biến này.

"Hành xử theo cách im lặng" là gì?

Hành xử theo cách im lặng là khi một người từ chối nói chuyện hoặc giao tiếp với người khác. Mọi người áp dụng cách này lên người khác như một quân cờ để khiến họ nhận ra lỗi lầm của họ, đây như một dạng trừng phạt. Đôi khi, người dùng cách im lặng như kiểu không thừa nhận sự hiện diện của người nào đó quanh họ.

Khi nói đến hành xử kiểu im lặng, dưới đây là vài dấu hiệu của nó:

- Làm mọi cách để từ chối nói chuyện hoặc giao tiếp

- Phớt lờ sự tồn tại của bạn

- Tránh đối đầu trong cuộc tranh luận

- Xem nhẹ và phớt lờ các câu hỏi được đưa ra

- Giấu giếm hoặc không thể hiện tình cảm, đối xử lạnh nhạt với người khác

Tại sao phụ huynh lại dùng phương pháp này?

Có thể có nhiều lý do khiến phụ huynh chọn cách hành xử im lặng đối với con cái. Nhưng phần lớn, họ muốn dạy cho con một bài học mà không thể hiện bất kì thái độ tức giận nào hoặc la hét để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, dưới đây là một vài lí do khác giải thích tại sao phụ huynh lại hành xử theo cách im lặng đối với con họ

Đang đối mặt với vấn đề đó

Khi họ được yêu cầu duy trì và tôn trọng giới hạn

Khi con trẻ không tôn trọng cha mẹ thông qua việc làm điều gì đó mà học không muốn chúng thực hiện

Khi trẻ không lắng nghe hoặc nói " KHÔNG"

Thêm nữa, hành xử theo cách im lặng được nhiều phụ huynh có tính tự ái áp dụng nhiều nhất, họ muốn mọi thứ phải theo ý của mình và không thể đối phó với sự cứng đầu của trẻ. Ngoài ra phụ huynh cũng có lúc chưa đủ chững chạc về mặt cảm xúc. Bởi vì họ thường muốn tránh việc tranh cãi hoặc né tránh trả lời những câu hỏi khiến họ thấy không thoải mái, họ cũng có thể dùng cách hành xử im lặng như một lối thoát cho mình.

Cách cư xử này tác động thế nào đến sự phát triển của trẻ em và thiếu niên?

Trẻ nhỏ là trẻ  đang ở giai đoạn có nhiều câu hỏi và tò mò về mọi thứ diễn ra xung quanh chúng. Chúng vẫn còn trong giai đoạn học hỏi và tìm hiểu, đó là lí do tại sao trẻ em muốn cha mẹ của chúng hỗ trợ và hướng dẫn chúng qua những giai đoạn khó khăn.

Nhưng hãy tưởng tượng việc mình biến thành bức tường đá và hoàn toàn bị xem nhẹ. Điều này khiến trẻ trở nên khó chịu, cảm thấy bất ổn và áp lực khi chính người duy nhất mà trẻ tin tưởng trên đời lại không hề đáp trả lại chúng

Việc cố ý phớt lờ trẻ có thể khiến chúng cảm thấy bị bỏ rơi, bị chối bỏ và cô độc, điều này hoàn toàn trái ngược với những gì mà trẻ mong đợi được đối xử trong thời gian này. Điều này cũng có thể làm cho trẻ cảm thấy mình bị tẩy chay và không ai cần mình. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc cảm thấy thường xuyên bị chối từ có thể làm giảm lòng tư trọng và tự tin trong mỗi người. Và điều này gây ra hậu quả nặng nề hơn khi chính người thân của trẻ gây nên, trong đó bao gồm các bậc phụ huynh.

Đây có phải là một dạng của bạo lực tinh thần?

Có rất nhiều loại bạo lực. Một số chúng thì rất rõ ràng, trong khi một số khác thì được che giấu phía sau những cử chỉ thầm lặng

Không giống như bạo lực về thể xác, hành xử im lặng được xếp vào loại bạo lực tinh thần. Nó không hề thể hiện bất cứ sự liên can nào về mặt vật lý, nhưng có thể gây hại một cách khủng khiếp về mặt phát triển tâm lý của một người.

Cảm giác bị chối bỏ, phớt lờ và không ai cần, tác động xấu đến  tư tưởng theo rất nhiều cách, dẫn tới việc mất an toàn, áp lực và lo sợ. Trong các mối quan hệ, không cần biết giữa họ có quan hệ gì với nhau, đều cần phải có sự phân chia tình cảm đồng đều. Sự im lặng phá vỡ đi trạng thái cân bằng này, nơi một người cảm giác gạt đi mọi thứ, trong khi người còn lại thì mất kiểm soát và cố gắng khôi phục lại mối quan hệ

Ngoài ra, cách hành xử im lặng cũng làm thương tổn đến những người dễ bị tổn thương như là trẻ em. Đây là một dạng của việc bỏ rơi tạm thời, khiến trẻ có thể cảm thấy mình không được ủng hộ hoặc là yêu thương. Các chuyên gia cũng tin rằng hành vi này được xem như công cụ thao túng, bắt buộc trẻ nhỏ thay đổi hoặc cải thiện, thậm chí khi chúng không hề sẵn lòng làm như vậy

Ngoài việc tránh dùng cách im lặng khi ứng xử với con thì cha mẹ nên làm gì?

Chúng ta có thể thấy rằng sự trừng phạt trong im lặng rất là nguy hiểm, đặc biệt là khi tác động lên trẻ em. Chúng ta nên hiểu rõ tác hại của nó thay vì cứ sử dụng hình thức này

Giao tiếp là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề trong một mối quan hệ. Nếu cha mẹ cảm thấy không hài lòng với con mình về những hành vi của chúng, chúng ta nên cho chúng biết điều này hơn là việc tránh xa chúng. Nói cho con biết rằng tại sao điều đó là sai và hướng dẫn con trở thành người tốt hơn. Nếu con phạm lỗi, hãy giúp con học hỏi thêm nhiều điểu từ lỗi sai đó. Đối xử với con theo cách im lặng chỉ làm tổn thương con, thay vì giúp con nhận ra lỗi.

Cũng có nhiều lúc con cái học từ những hành động của cha mẹ. Và vì bạn chọn cách hành xử lặng im thì trong tương lai cũng có khả năng đứa trẻ đó né tránh việc đối mặt với vấn đề bằng chính phương thức này, điều này là hoàn toàn tiêu cực đối với sự phát triển của trẻ.

Tất cả điều này cho thấy tầm quan trọng lớn lao của việc tránh sử dụng cách hành xử im lặng, thay vào đó hãy chú tâm đầu tư vào việc giao tiếp một cách lành mạnh