Thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 giúp ngăn ngừa biến chứng

Bệnh tiểu đường type II là do rối loạn chuyển hóa không đồng nhất. Tăng glucose huyết do khiếm khuyết về tiết insulin, về tác động của insulin hoặc cả hai. Một khi tăng glucose mạn tính trong thời gian dài sẽ gây nên những rối loạn chuyển hóa carbohydrate, protide, lipide. Từ đây gây ra tổn thương ở nhiều cơ quan khác nhau, nhất là ở tim và mạch máu, thận, mắt, thần kinh, gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Để làm giảm được những biến chứng nguy hiểm này, người bệnh cần thay đổi thói quen ăn uống. Vì vậy, cần tìm hiểu cụ thể về thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 để lên món và chế biến phù hợp. Việc này còn làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2.

Tại sao cần xây dựng đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2? 

Những người bị mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có nghĩa là cơ thể đã bị giảm khả năng chịu ảnh hưởng của insulin. Nếu điều trị không kịp thời có thể đe dọa tính mạng. 

Hiện nay, vẫn chưa có cách điều trị đặc hiệu dành riêng cho bệnh tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên có thể quản lý hoặc ngăn chặn các vấn đề bằng cách cân bằng dinh dưỡng. Lựa chọn các thực phẩm lành mạnh để có thể duy trì được lượng glucose máu khi đói, glucose máu sau ăn. Nếu lượng glucose máu gần như mức độ sinh lý và đạt được mức HbA1c lý tưởng thì sức khỏe sẽ luôn ổn định, giảm được tỷ lệ tử vong đột ngột do căn bệnh này gây ra.

Hơn nữa, chế độ ăn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nạp năng lượng, giúp chúng ta kiểm soát cân nặng. Cân nặng lại có mối quan hệ mật thiết với bệnh tiểu đường. Khi bị thừa cân hoặc béo phì thì nguy cơ mắc bệnh tiểu đường sẽ cao, dễ xảy ra các biến chứng. Vì vậy, nhằm giảm các biến chứng có liên quan, người bệnh cần có thực đơn ăn uống khoa học để duy trì cân nặng ở mức hợp lý. 

Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, tiểu đường thai kỳ, tuổi cao, ít hoạt động thể chất, rối loạn dung nạp glucose… có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 rất cao. Bên cạnh có, những người thường xuyên ăn các đồ ăn giàu năng lượng như đồ ăn nhanh, thịt động vật đã chế biến sẵn, ngũ cốc tinh chế, đồ uống có chứa nhiều đường… cũng rất dễ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Bởi đây là nguyên nhân chính tạo ra sự đề kháng Insulin gây nên bệnh tiểu đường tuýp 2. 

Theo hiệp hội tiểu đường Hoa Kỳ, việc xây dựng thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 là một cách điều trị và ngăn chặn căn bệnh này hiệu quả. Không những giúp ổn định mức đường huyết mà còn phòng ngừa và điều trị bệnh tim mạch, chứng rối loạn lipid máu và huyết áp cao… Người bệnh có thể sống khỏe mỗi ngày. 

Chế độ ăn dành cho người tiểu đường tuýp 2

Hiện không có một công thức chung nào cho chế độ ăn của người tiểu đường tuýp 2. Bởi dù là người bình thường hay người bệnh thì đều phải ăn uống đủ chất bao gồm cả tinh bột, đạm, vitamin và chất béo lành mạnh. 

Vì vậy, bí quyết chính để xây dựng thực đơn tiểu đường type 2 một cách khoa học nhất chính là kết hợp đúng các loại thực phẩm để giữ cho mức đường huyết luôn được ổn định. 

Do đó, bạn cần tính toán năng lượng cần nạp vào dựa trên khẩu phần ăn. Theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị, chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường, trong tổng lượng calo nên ít hơn 45 – 65% từ chất bột đường. Còn lượng protein khuyến nghị là khoảng 1g hoặc có thể ít hơn cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Đồng thời cần đảm bảo tỷ lệ glucid:protid:lipid = 6:2:2. 

Bên cạnh đó, cơ thể cần được bổ sung chất xơ cùng vitamin và khoáng chất thông qua các loại trái cây tươi. Chỉ nên ăn những loại hoa quả có chỉ số đường huyết tối đa ở mức 69 như là bưởi, dâu tây, cam, cherry, táo lê… Cụ thể là bưởi có đến 91% là nước, giàu vitamin C, trong khi đó chỉ số đường huyết là 25 và lượng chất xơ hòa tan cao. Hơn thế nữa, bưởi cũng chứa naringenin - đây là một hợp chất có vị đắng tự nhiên làm tăng độ nhạy cảm của cơ thể với insulin. Do đó, mỗi ngày bạn nên ăn khoảng nửa quả bưởi để hỗ trợ việc kiểm soát lượng đường trong máu. 

Bên cạnh đó, bạn cần chia nhỏ nhiều bữa ăn/ngày, ăn chậm nhai kỹ. Để làm tăng khả năng đốt cháy chất béo, tăng sự trao đổi chất và giảm mỡ cho cơ thể. Đồng thời còn giúp giữ mức đường trong máu ổn định. Người bệnh sẽ cảm thấy tràn đầy năng lượng hơn. Không cảm thấy bị ức chế về tâm lý vì ăn uống thường xuyên. 

Để chia nhỏ các bữa ăn hàng ngày sao cho hợp lý thì người bệnh cần phải xác định tổng lượng thức ăn một ngày là bao nhiêu, gồm loại nào. Tránh trường hợp buổi sáng và trưa ăn quá nhiều. Trong khi buổi tối lại ăn quá ít, khiến cơ thể khó chịu vì không được cung cấp đủ năng lượng cho các hoạt động cần thiết. Mỗi bữa chia nhỏ đều cần có đủ các chất: tinh bột, chất béo và protein.

Khi chia nhỏ bữa ăn, cần đảm bảo có 3 bữa chính và 2 đến 3 bữa phụ để ổn định lượng đường trong máu của người bệnh trong một ngày. Đồ ăn trong các bữa ăn nhẹ thì có thể lựa chọn trái cây hoặc các loại đồ ăn vặt như đậu phộng, bơ hạnh nhân, óc chó không đường, hạt bí ngô. Tuyệt đối không ăn các thực phẩm đóng gói, chứa nhiều chất béo và gelatin.

Trong đó, chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2 nên có 50% là rau củ không tinh bột, 50% còn lại là những thực phẩm tốt cho sức khỏe như ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, các loại hạt, đậu. Đồng thời bổ sung thêm các sản phẩm từ sữa tách béo hoặc ít béo, cùng lượng nhỏ trái cây tươi cũng như các chất béo lành mạnh.

Đồng thời, trong thực đơn cho người bị bệnh tiểu đường tuýp 2 cần ưu tiên các món luộc hấp, hạn chế chiên nướng… Bởi đồ luộc, hấp dễ tiêu hóa. Hơn nữa, khoa học đã chứng minh được, rau củ có chứa nhiều thành phần khoáng chất, bao gồm canxi, kali, magie, sắt, i-ốt…  Khi luộc không làm phá hủy tinh chất tự nhiên của chúng trong khi chiên xào có thể gây ra điều này.

Chính vì vậy, nếu được bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để biết cách chế biến và tính toán tổng lượng thực phẩm cần thiết cho bản thân trong 1 ngày.  Từ đó xây dựng khẩu phần ăn phù hợp sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Việc sống chung với bệnh tiểu đường không hề dễ dàng. Nhưng chúng ta có thể kiểm soát tốt đường huyết nếu như có thực đơn riêng khoa học. Người bệnh có thể nắm bắt được các chỉ số bao gồm chỉ số khối cơ thể, mức đường huyết hiện tại để thực hiện nghiêm ngặt điều trị. Đồng thời chọn ra loại thực phẩm tốt nhất, chế biến đúng cách và sắp xếp nhu cầu năng lượng trong từng bữa ăn hợp lý. Sức khỏe người bệnh sẽ tiến triển tốt hơn.

Xem thêm:

- 10 cách chữa tiểu đường bằng thuốc nam được dùng phổ biến nhất

- Mách bạn thực đơn dành cho người tiểu đường

Hy vọng qua những thông tin trên đây đã giúp các bạn có thể xây dựng được thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 một cách khoa học. Theo đó, chọn thực phẩm cho bữa ăn chính và phụ cần chú trọng vào rau, trái cây và ngũ cốc. Còn nguồn bổ sung protein là thịt nạc và hạn chế đồ ăn mặn. Trong quá trình xây dựng thực đơn cũng cần chú ý đổi món, đồng thời đổi cách chế biến để tăng cảm giác thèm ăn và không gây nhàm chán. Như vậy sẽ giúp cơ thể đảm bảo nhận được đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết.