Chính thức bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh một hoặc hai con

Chiều 3/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh Dân số sửa đổi điều 10 của Pháp lệnh Dân số 2003, trong đó bãi bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ được sinh một hoặc hai con.

Cụ thể, trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi Khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003: “Quyết định thời gian và khoảng cách sinh con” thành “Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khoẻ, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng”. Đồng thời bỏ khoản 2: “Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”; giữ nguyên khoản 3.

Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003, sửa đổi năm 2008 quy định:

“Quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện cuộc vận động dân số và kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản:

1. Quyết định thời gian và khoảng cách sinh con;

2. Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định;

3. Bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản”.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết việc sửa đổi nhằm điều chỉnh tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng và nhóm đối tượng, đồng thời ngăn ngừa mức sinh giảm quá thấp, không đạt mức sinh thay thế. Mức sinh thấp kéo dài có thể ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, xã hội, an ninh và quốc phòng trong tương lai.

Chính phủ nhận định quy định hiện hành về giới hạn số con không còn phù hợp với thực tiễn khi mức sinh tại Việt Nam đang giảm. Mức sinh toàn quốc đã giảm từ 2,11 con/phụ nữ (năm 2021) xuống 2,01 (2022), 1,96 (2023) và 1,91 (2024) - mức thấp nhất trong lịch sử và có thể tiếp tục giảm trong những năm tới.

Theo dự báo, đến năm 2039, Việt Nam sẽ kết thúc giai đoạn dân số vàng. Đến năm 2042, dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh, và từ sau năm 2054 dân số có thể tăng trưởng âm. Tình trạng này sẽ dẫn đến thiếu hụt lao động, suy giảm quy mô dân số và gia tăng tốc độ già hóa, từ đó ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội.

Trước đó vào tháng 3, Ủy ban Kiểm tra Trung ương ban hành Hướng dẫn số 15 sửa đổi một số điều trong Hướng dẫn năm 2022 về xử lý kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm. Theo đó, đảng viên sinh con thứ ba trở lên sẽ không bị xử lý kỷ luật.