Người dân lưu ý cách phòng chống dịch bệnh trong mùa mưa bão

Chuyên gia lưu ý 3 cách phòng chống bệnh dịch mùa mưa bão

Theo bác sĩ Nguyễn Nguyên Huyền, hằng năm vào mùa mưa bão (thường từ tháng 5 đến tháng 12), nhiều địa phương trên cả nước phải đối mặt với nguy cơ thiên tai, ngập lụt và dịch bệnh truyền nhiễm.

 Bên cạnh những thiệt hại vật chất và con người do bão lũ, sạt lở đất, thì một mối nguy âm thầm nhưng không kém phần nguy hiểm đó chính là nguy cơ bùng phát các dịch bệnh truyền nhiễm trong và sau mưa lũ.

Theo đó, nước lũ mang theo vi khuẩn, virus, rác thải, xác động vật và nhiều nguồn lây nhiễm khác tràn lan ra môi trường sống, khiến điều kiện vệ sinh bị xáo trộn nghiêm trọng. Đây là cơ hội để một loạt bệnh truyền nhiễm phát sinh và lây lan nhanh chóng, đặc biệt ở những khu vực bị chia cắt, thiếu nước sạch, thiếu thực phẩm bảo đảm vệ sinh.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Nguyên Huyền - ảnh: Nhân dân

Bác sĩ Huyền cũng cho biết, các bệnh thường gặp nhất sau mưa bão bao gồm: tiêu chảy cấp, tả, lỵ, viêm gan A, bệnh đường hô hấp, đau mắt đỏ, các bệnh ngoài da và sốt xuất huyết.

Một số bệnh có thể lây lan nhanh thành ổ dịch nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Đáng lo ngại, nhiều triệu chứng ban đầu thường bị người dân bỏ qua hoặc tự điều trị tại nhà, dễ dẫn đến biến chứng nặng.

Để phòng bệnh hiệu quả trong mùa mưa lũ, bác sĩ Huyền khuyến cáo mọi người cần lưu ý 3 nội dung như:

Đầu tiên, người dân cần giữ gìn vệ sinh ăn uống: Thực hiện việc ăn chín, uống sôi, tuyệt đối không sử dụng thực phẩm ôi thiu, không ăn gia súc, gia cầm chết.

“Khi khu vực bị ngập, chia cắt, hãy ưu tiên thực phẩm chế biến sẵn, đóng gói an toàn như mì gói, lương khô, nước đóng chai” - BS Huyền cho biết.

Thứ hai, hãy bảo vệ nguồn nước sinh hoạt: Nếu giếng khoan, giếng khơi bị ngập, cần thau rửa, lọc và khử trùng theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Không nên dùng nước bẩn để rửa mặt, tắm, giặt quần áo hay để trẻ em chơi đùa.

Thứ ba, người dân cần tích cực phòng sốt xuất huyết, một dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp trên cả nước. Trong đó, diệt lăng quăng, đậy kín các dụng cụ chứa nước, loại bỏ vật dụng có thể đọng nước và ngủ màn kể cả ban ngày là những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả.

Đối với bệnh ngoài da và đau mắt đỏ, tuyệt đối tránh để cơ thể tiếp xúc lâu với nước ngập. Sau khi đi qua vùng nước lũ, nên rửa sạch tay chân bằng nước sạch, lau khô kẽ tay, kẽ chân. Không dùng chung khăn mặt, chậu rửa với người khác.

Cũng theo bác sĩ Huyền, khi có biểu hiện nghi ngờ bệnh như sốt, tiêu chảy, nổi ban, đau mắt, ho sốt kéo dài… người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn.

“Không tự ý dùng thuốc hay điều trị tại nhà vì có thể khiến bệnh diễn tiến nặng và gây lây lan trong cộng đồng” - Bác sĩ Huyền nhấn mạnh.

Bộ Y tế đưa ra hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh trong và sau lụt bão, mưa lũ…

Liên quan đến vấn đề này, trong thời gian vừa qua Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cũng đã có văn bản hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh trong và sau lụt bão, mưa lũ.

Theo Cục Phòng bệnh, trong và sau bão, mưa lũ, ngập lụt sẽ có rất nhiều vi sinh vật, bụi, rác, chất thải… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh.

 Bên cạnh đó, mưa lũ và ngập lụt là điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn, virus và trung gian truyền bệnh sinh sôi phát triển và gây bệnh cho con người.

Trong đó, những dịch bệnh thường hay gặp trong mùa lụt bão, mưa lũ gồm tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, bệnh về mắt, bệnh ngoài da, sốt xuất huyết…

Lời khuyên về y tế khi xảy ra lũ lụt - ảnh: WHO

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xảy ra trong và sau lụt bão, mưa lũ, Cục Phòng bệnh đã đề nghị Giám đốc các Sở Y tế khẩn trương chỉ đạo tiếp tục thực hiện nghiêm các Công văn số 3180/BYT-PB ngày 24/5/2025 của Bộ Y tế về đẩy mạnh phòng, chống bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, Covid-19 và dịch bệnh mùa mưa bão và Công văn số 3461/BYT-KH-TC ngày 05/6/2025 của Bộ Y tế về chủ động công tác y tế ứng phó với thiên tai, mùa mưa bão năm 2025.

Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị cần tập trung thực hiện các biện pháp dự phòng chủ động để đảm bảo an toàn khi xảy ra mưa lũ, ngập lụt, các biện pháp phòng chống tai nạn, dịch bệnh, đảm bảo an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường trong mùa bão lũ của các cơ quan y tế và chính quyền.

Về tổ chức tuyên truyền, khuyến cáo về biện pháp phòng, chống dịch bệnh trước, trong lụt bão, mưa lũ, Bộ Y tế hướng dẫn đảm bảo lựa chọn thực phẩm và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, ăn thức ăn nấu chín và nước đun sôi.

Đặc biệt, tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết làm thức ăn hoặc chế biến thực phẩm.

Đối với khu vực bị ngập lụt, sạt lở gây chia cắt, có phương án đảm bảo cung cấp lương thực, thực phẩm, nước uống đảm để bảo an toàn. Đông thời, khuyến khích người dân sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, ăn ngay như lương khô, mỳ gói, nước uống đóng chai.

Bên cạnh đó, Cục Phòng bệnh cũng khuyến cáo, người dân cần thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; Vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn; Thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy, thu gom, xử lý xác động vật, gia cầm theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Trường hợp các nguồn cấp nước như giếng khoan, giếng khơi bị ngập úng thì phải được lọc và khử trùng trước khi sử dụng. Đồng thời, thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế; Tiêu diệt loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.

Lời khuyên về an toàn thực phẩm khi xảy ra lũ lụt - ảnh: WHO

Cục Phòng bệnh cũng yêu cầu các địa phương, đặc biệt là các địa phương đang bị ảnh hưởng trực tiếp bởi bão lũ cần tổ chức giám sát, phát hiện kịp thời và xử lý triệt để các ổ dịch bệnh truyền nhiễm xảy ra tại vùng bị bão, mưa lũ, ngập lụt, sạt lở đất.

Đồng thời, thực hiện báo cáo tình hình dịch bệnh về Cục Phòng bệnh (Hotline: 096 3851919, email: baocaobtn@gmail.com) theo quy định tại Thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 của Bộ Y tế.

Cũng với đso, đề nghị Sở Y tế chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tổng hợp và báo cáo kết quả triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh về Cục Phòng bệnh để tổng hợp báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế theo quy định.