Đi tìm lời giải đáp: lễ Hằng Thuận là gì?

1. Lễ Hằng Thuận là gì?

Lễ cưới được tổ chức tại chùa theo nghi thức Phật giáo được gọi là lễ Hằng thuận. Người khởi xướng ra nghi lễ Hằng thuận là ông Đồ Nam Tử. Ông tên thật là Nguyễn Trọng Thuật (1883 – 1940) quê ở Hải Dương. Ông vốn là một nhà nho. Sau này, ông chuyển qua đạo Phật và là người cổ vũ phong trào chấn hưng Phật giáo nước nhà.

*Nguồn gốc và ý nghĩa lễ Hằng Thuận

Lễ Hằng Thuận bắt đầu xuất hiện khi đức Phật còn tại thế. Trong một lần về thăm Vương thành Ca Tỳ La Vệ, Đức Thế Tôn đã gặp dịp cả kinh thành chuẩn bị làm lễ thành hôn cho Vương tử Mahanama. Lúc này, Đức Thế Tôn và tăng đoàn được thỉnh vào cung để làm chứng cho hôn lễ Hoàng tộc này.

Theo tên gọi, “Hằng” mang ý nghĩa luôn luôn, thường xuyên còn “Thuận” là đồng thuận, hòa thuận, hướng chung về điều cao thượng và tốt đẹp trong cuộc sống. Mục đích của nghi lễ này là để các đôi uyên ương ý thức được tầm quan trọng của hôn nhân. Để từ đó, vợ chồng cùng hướng đến cuộc sống hạnh phúc và viên mãn.

2. Lễ Hằng Thuận tại chùa được tổ chức khi nào?

Thông thường, lễ Hằng Thuận sẽ được tổ chức trước khi tiệc cưới diễn ra. Sau khi chọn được ngày lành tháng tốt để tổ chức lễ Hằng Thuận, hai bên gia đình sẽ đến chùa để thỉnh ý kiến của sư thầy trụ trì. Khi nhận được sự đồng ý của thầy, buổi lễ sẽ diễn ra theo ngày đã định, kéo dài trong khoảng 1 giờ với đầy đủ lễ nghi và thủ tục.

Trước khi tổ chức lễ, cô dâu chú rể sẽ lên chùa từ 3 đến 5 ngày để nghe các sư thầy giảng về đạo vợ chồng, đạo làm con nhằm tích lũy kiến thức để chuẩn bị cho cuộc sống hôn nhân phía trước.

*7 lưu ý khi tổ chức lễ Hằng Thuận tại chùa

• Thông báo với nhà chùa về việc hai bạn đã có pháp danh hay chưa. Nếu chưa có, cặp đôi có thể được làm lễ quy y trước lễ Hằng Thuận hoặc cũng có thể tiến hành phần này trong lễ Hằng Thuận.
• Nên tổ chức lễ Hằng Thuận ở nơi cô dâu chú rể đã từng quy y vì có thể đây sẽ là nơi quen thuộc với cả hai. Uyên ương sẽ cảm thấy yên tâm và thoải mái hơn.
• Hai bạn nên đến chùa trước để thống nhất về những hạng mục cần chuẩn bị. đảm bảo đúng với mong muốn của mình.
• Thông thường, nghi lễ này sẽ được các vị chư tăng và Phật tử chuẩn bị giúp. Tuy nhiên, nhà chùa vẫn cho phép bạn chọn màu sắc, kiểu dáng, loại hoa bạn yêu thích hay bánh, trà dùng nhẹ khi kết thúc lễ.

• Cặp đôi có thể tham gia các khâu chuẩn bị này ngay từ đầu để đảm bảo mọi việc đều diễn ra đúng theo mong muốn. Nếu không có thời gian, bạn có thể trao đổi với những cặp đôi đã tổ chức trước tại chùa để tham khảo.
• Nhắc nhở khách mời về trang phục dự lễ Hằng Thuận: kín đáo, trang trọng và lời nói nhỏ nhẹ, từ tốn để giữ không khí trang nghiêm cho buổi lễ.
• Một số chùa chỉ thực hiện nghi lễ cho cô dâu chú rể rồi phục vụ trà bánh nhẹ, không tổ chức tiệc mời khách trong khuôn viên chùa. Vì thế, bạn có thể đặt tiệc chay ở nơi khác hay chọn một ngôi chùa có tổ chức lễ Hằng Thuận cùng tiệc mời khách.

*Nghi thức lễ Hằng Thuận bao gồm những lễ gì?

• Sư thầy, cô dâu chú rể và khách tham dự ổn định vị trí
• Cung nghênh Chư Tôn Đức Quang Lâm
• Tuyên bố lý do của buổi lễ
• Giới thiệu thành phần tham dự
• Đại diện hai bên gia đình phát biểu
• Phát nguyện của cô dâu và chú rể
• Cô dâu chú rể đảnh lễ niệm ân ông bà, cha mẹ
• Cô dâu chú rể đảnh lễ phát nguyện tôn trọng sự bình đẳng
• Hai nhân vật chính ký tên vào bằng chứng nhận
• Nghi thức trao nhẫn cưới
• Tặng hoa, quà chúc mừng
• Sư thầy giảng giải về ý nghĩa đạo vợ chồng, đạo làm con
• Thắp nến cầu nguyện
• Khóa lễ cầu an
• Cảm tạ
• Tiệc trà bánh nhẹ để chúc mừng đôi uyên ương

3. Trình tự các nghi thức lễ Hằng Thuận tại chùa

3.1. Thủ tục làm lễ Hằng Thuận

Trước đây, lễ Hằng Thuận thường được các bạn trẻ Sài thành lựa chọn, nhưng gần đây đã lan rộng ra các tỉnh thành phía Bắc, đặc biệt là Hà Nội.

• Sau khi ổn định, đã lên đèn nhang, xông hương trầm, mọi người cung nghinh vị chủ trì hôn lễ – thường là một vị hòa thượng, trụ trì chùa hoặc chư tăng đắc đạo, được tôn kính.
• Nghi lễ thường diễn ra tại chính điện của chùa, trong không gian rộng và trang trọng nhất. Nơi làm lễ gồm một chiếc bàn dài, là nơi chủ hôn và các vị chứng giám thực hiện nghi thức truyền thống của lễ thành hôn. Đôi uyên ương sẽ quỳ trước bàn, hướng về nơi thờ Phật và làm theo chỉ dẫn của các vị hòa thượng chủ hôn. Một số nơi có chuẩn bị sẵn ghế và mọi người có thể ngồi trong khi làm lễ.
• Người thân, bạn bè được sắp xếp vị trí hai bên theo đúng nguyên tắc “nam tả, nữ hữu” (từ trong chính điện nhìn ra), nghĩa là nhà trai đứng bên trái, nhà gái đứng bên phải.
• Trước khi tiến hành nghi lễ kết hôn, cô dâu chú rể sẽ được làm lễ quy y nếu chưa và có pháp danh, trường hợp nếu đã quy y thì chủ hôn sẽ tiến hành bình thường: tuyên bố lý do, giới thiệu thành phần tham dự, đại diện của hai gia đình nói lời phát biểu.
• Hai nhân vật chính phát nguyện, thường là được cả hai tự chuẩn bị từ trước. Sau đó cùng nghe lời giảng của vị trụ trì về luân thường đạo lý trong hôn nhân, gia đình cũng như ngoài xã hội.
• Tiếp ngay sau, hòa thượng chủ hôn sẽ buộc dây tơ hồng làm bằng ruy-băng, len hoặc lụa đỏ tượng trưng, với ý nghĩa gắn bó, kết nối đôi uyên ương không rời xa nhau.
• Cô dâu chú rể đảnh lễ (quỳ lạy) niệm ân cha mẹ, nội ngoại và với đối phương. Sau khi ký tên vào giấy chứng nhận, cả hai tiến hành trao nhẫn cho nhau và nghe sư thầy chủ trì nói về ý nghĩa của việc trao nhẫn. Khi thực hiện lễ, các bài giảng hay tụng niệm của sư thầy sẽ được xen kẽ trong chương trình.
• Đại diện hai bên gia đình cũng hứa việc chỉ bảo, khuyên răn cặp đôi mới cưới sống hảo hợp, tròn duyên, xây dựng gia đình hạnh phúc.
• Nhà chùa và gia đình có thể tặng hoa hoặc quà cho nhau, một bên là muốn thay lời tri ân đã cùng gia đình hoàn thành tâm nguyện cho đôi trẻ, một bên là gửi gắm chúc phúc cho hạnh phúc lứa đôi. Một số gia đình còn nhân cơ hội này thể hiện lòng thành bằng cách chuyển tiền hoặc vật phẩm nhờ nhà chùa làm từ thiện đến những hoàn cảnh khó khăn.
• Sau khi hoàn tất lễ chính, mọi người cùng dùng trà, bánh ngọt với nhau hoặc dùng tiệc chay ngay trong chùa.

3.2. Chi phí tổ chức lễ Hằng Thuận

Chi phí thực hiện nghi lễ

Tùy theo tính long trọng hay đơn giản của lễ Hằng Thuận mà chi phí của mỗi đôi uyên ương sẽ khác nhau. Đầu tiên, hai bên gia đình cần chuẩn bị một khoản dành để trang trí chính điện – nơi tổ chức hôn lễ.

Tại khu vực này, bạn nên chọn đồ vật trang trí sao cho phù hợp với sự trang trọng và thành kính nơi cửa Phật. Chi phí cho khâu chuẩn bị này thường dao động trong khoảng từ 2 đến 3 triệu đồng.

Khi tổ chức lễ Hằng Thuận, gia đình sẽ chọn hình thức cúng dường: Tam Bảo hay Trai Tăng. Cúng dường Tam Bảo là hai gia đình sẽ công đức một khoản chi phí cho nhà chùa để chuẩn bị hoa quả và nhang đèn. Việc gửi phong bì riêng cho các nhà sư thực hiện buổi lễ gọi là cúng dường Trai Tăng (mỗi phong bì khoảng 5 triệu đồng).

Chi phí mâm cỗ sau lễ

Chi phí lễ Hằng Thuận tiếp theo mà các đôi cần quan tâm là chi phí mua trà, bánh hay cơm chay sau lễ. Thông thường, các gia đình sẽ chọn cơm chay để mời các tăng ni cùng các vị khách quý tham gia. Mỗi mâm cỗ chay thường dao động trong khoảng từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng.

Tổ chức lễ Hằng Thuận ở đâu, chùa nào?

Khu vực Hà Nội:

• Thiền viện Sùng Phúc: Tổ 10, Phường Cự Khối, Quận Long Biên.
• Chùa Đình Quán: Phường Phúc Diễn, Quận Bắc Từ Liêm.
• Chùa Lý Triều Phúc Sư: 50 Lý Quốc Sư, Quận Hoàn Kiếm.
• Chùa Quán Sứ: 73 Quán Sứ, Phường Trần Hưng Đạo, Quận Hoàn Kiếm.
• Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên: Xã Đại Đình, Huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc.

Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh:

• Chùa Vĩnh Nghiêm: 339 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 14, Quận 3.
• Chùa Pháp Hoa: 220A Lê Văn Sỹ, Phường 14, Quận 3.
• Chùa Định Thành: 629 Cách Mạng Tháng 8, Phường 15, Quận 10.
• Chùa Viên Giác: 193 Bùi Thị Xuân, Phường 1, Quận Tân Bình.
• Chùa Hoằng Pháp: 188/8 Tân Thới 3, Xã Tân Hiệp, Huyện Hóc Môn.

Có thể ở mỗi nơi, trình tự hoặc các phần trong nghi lễ có đôi chút gia giảm khác nhau, nhưng nhìn chung đây là những điểm căn bản của một buổi lễ Hằng Thuận.

Mong rằng bài viết trên đây đã trả lời đầy đủ cho câu hỏi “lễ Hằng Thuận là gì?”. Đây là một nghi lễ tổ chức đám cưới theo Phật giáo, với không khí trang nghiêm, yên tĩnh… khác xa với sự náo nhiệt, ồn ào của những buổi tiệc cưới chúng ta vẫn hay thấy. Nếu bạn đang có kế hoạch tổ chức đám cưới, hãy cân nhắc thật kỹ. Chúc bạn sẽ có một đám cưới thật hạnh phúc.