Món ăn ưa thích của nhiều người, âm thầm “tiếp tay” phá hủy gan

TS.BS Trần Huy Thọ - Phó Giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (thuộc Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương) cho biết, bệnh viện thường tiếp nhận các trường hợp tổn thương gan do nhiễm sán lá gan.

Theo đó, trường hợp bệnh nhân nữ tại Nghệ An có dấu hiệu đau mạn sườn, đi khám được chẩn đoán nghi ngờ mắc u gan (thuỳ gan trái) chuyển tuyến lên bệnh viện chuyên khoa điều trị.

Trước khi mổ, bệnh nhân được kiểm tra chuyên sâu một lần nữa, bác sĩ phát hiện bệnh nhân có tổn thương nhiều vùng trên lá gan, nghi ngờ sán lá gan nên đã chuyển bệnh nhân tới Bệnh viện Đặng Văn Ngữ.

Tại bệnh viện, các bác sĩ đã làm các xét nghiệm chẩn đoán, kết luận bệnh nhân bị sán lá gan lớn. Sau khi uống thuốc tẩy sán, các triệu chứng đau tức vùng mạn sườn của bệnh nhân cũng hết. Hết liệu trình tẩy sán, bệnh nhân được đánh giá chức năng gan dần hồi phục.

Ngoài ra, bác sĩ Thọ cũng cho hay, đã từng có bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn thuỳ trái, đau thượng vị và uống thuốc dạ dày mãi không khỏi. Khi đi nội soi tiêu hoá không có tổn thương viêm dạ dày.

Siêu âm có tổn thương thuỳ gan, xét nghiệm dương tính với sán. Bệnh nhân này được điều trị tẩy sán lá gan lớn. Sau 1 ngày, bệnh nhân đã hết các triệu chứng đau.

Nói về bệnh sán lá gan, bác sĩ Thọ thông tin, sán lá gan có hai loại: Sán lá gan lớn và sán lá gan nhỏ.

Sán lá gan lớn ký sinh ở nhu mô gan tạo thành các ổ áp-xe, nguyên nhân là thường xuyên ăn các loại rau thủy sinh chưa nấu chín kỹ như rau cần, rau ngổ, rau muống nước, ngó sen… Sán lá gan lớn dưới dạng ấu trùng bơi trong nước. Sau đó, chúng bám vào ốc và rau. Nếu con người ăn phải sẽ nhiễm bệnh.

Khi nhiễm sán lá gan, ở giai đoạn cấp bệnh nhân có dấu hiệu đau tức hạ sườn phải hoặc sốt, ngứa và đau dữ dội vùng cơ. Khi siêu âm phát hiện có tổn thương vùng gan trái. Với trường hợp này, bác sĩ chỉ cần cho uống thuốc tẩy sán lá gan lớn.

Tuy nhiên, bác sĩ Thọ cho biết một số bệnh nhân không có triệu chứng. Sau khi đi kiểm tra sức khỏe siêu âm gan thấy có tổn thương gan, bạch cầu ái toan tăng khi đó bệnh nhân được chuyển sang Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương làm xét nghiệm phát hiện sán lá gan lớn.

Vị bác sĩ khuyến cáo trước khi có chỉ định phẫu thuật cắt thùy gan, người bệnh nên làm các xét nghiệm loại trừ sán lá gan lớn, tránh tình trạng phẫu thuật nhầm.

Đối với sán lá gan nhỏ, bác sĩ Thọ cho hay do thói quen ăn gỏi cá nước ngọt. Sán lá gan nhỏ ký sinh ở động vật qua phân xuống ao hồ và cá nước ngọt mang theo sán này. Khi ăn gỏi cá, sán xâm nhập vào cơ thể.

Khi bị sán lá gan nhỏ, người bệnh không có triệu chứng, một số người thi thoảng hay tức ở hạ sườn phải. Đi khám, bác sĩ siêu âm thấy thành túi mật dày và làm xét nghiệm có trứng sán lá gan trong phân. Sán lá gan nhỏ có thể gây vàng da, tắc mật, thậm chí ung thư đường mật.

Bác sĩ cho hay, khi thăm khám bệnh nhân, các bác sĩ thường lưu tâm tới vùng dịch tễ, thói quen ăn uống của bệnh nhân để xác định ký sinh trùng.

Để phòng sán lá gan, bác sĩ khuyến cáo người dân bỏ thói quen ăn đồ tái, sống. Các quan niệm ăn đồ sống cho mát là không đúng mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm ký sinh trùng. Thay vào đó, cần ăn chín, uống nước đun sôi để nguội…