Nhiều phụ huynh hiện nay bắt đầu chú ý hơn đến dáng đi và tư thế của trẻ, đặc biệt khi chứng bàn chân bẹt ngày càng phổ biến, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng vận động. Tuy nhiên, không ít người vẫn lúng túng trong việc phân biệt đâu là dấu hiệu bình thường của sự phát triển và đâu là vấn đề cần can thiệp sớm.
- Ông bà chăm cháu là quý nhưng có 3 thời điểm nhất định phải biết rút lui
- 7 cách dạy con trở thành người độc lập về tài chính khi lớn lên
Trong vài năm trở lại đây, các cơ sở chuyên về cơ xương khớp tại TP.HCM và Hà Nội ghi nhận lượng trẻ đến khám vì nghi ngờ bàn chân bẹt tăng lên đáng kể. Tình trạng này phổ biến ở nhóm 2-10 tuổi, nhưng nhiều phụ huynh vẫn chưa thực sự nhận diện đúng mức độ của vấn đề.
Không ít trẻ chỉ được đưa đi khám khi đã có dấu hiệu rõ rệt như đau chân, đi lệch trục hoặc nhanh mệt khi chạy nhảy, nghĩa là đã bỏ qua giai đoạn phát hiện sớm - thời điểm vàng để điều chỉnh hiệu quả. Chuyên gia cảnh báo rằng bàn chân bẹt không đơn thuần chỉ ảnh hưởng bàn chân, nếu để kéo dài, có thể dẫn tới lệch cột sống, ảnh hưởng dáng đi và chức năng vận động lâu dài.
Theo bác sĩ Nguyễn Đức Đệ - Cố vấn chuyên môn cao cấp tại Trung Tâm Cân Bằng Cấu Trúc Cơ Thể ASINA, bàn chân bẹt xảy ra khi vòm chân không đủ độ cong sinh lý, khiến lòng bàn chân gần như áp sát mặt đất. Ở giai đoạn đầu, trẻ có thể chưa có triệu chứng, dẫn đến việc cha mẹ dễ nhầm với dáng đi bình thường.

Trẻ em bị bàn chân bẹt do vòm chân không đủ độ cong sinh lý
Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài mà không được can thiệp đúng cách, trẻ có thể gặp đau chân, mỏi cẳng chân, nhanh mệt khi chạy nhảy hoặc dáng đi trở nên lệch, ảnh hưởng lâu dài đến cột sống và khớp gối.
Nhiều trường hợp bác sĩ Đệ tiếp nhận tại ASINA đều có điểm chung: phụ huynh chỉ đưa trẻ đi khám sau khi nhận thấy trẻ hay vấp ngã, đi lâu bị đau chân hoặc giày của trẻ mòn lệch một bên. Khoảng thời gian bỏ qua trước đó khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt ở những trẻ có yếu tố nguy cơ như di truyền, béo phì hoặc đi giày dép không phù hợp từ sớm.
Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy có đến 94-100% trẻ 2 tuổi có biểu hiện bàn chân bẹt, và phần lớn sẽ phát triển vòm chân đầy đủ khi bước vào 10 tuổi. Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Đức Đệ nhấn mạnh rằng không phải trẻ nào cũng phát triển vòm chân đúng tiến trình. Một số trẻ có yếu tố nguy cơ như di truyền, béo phì, lỏng khớp bẩm sinh hoặc đi giày dép sai cách từ nhỏ. Điều này khiến vòm chân bị sụp kéo dài và ảnh hưởng tới bước đi, khả năng giữ thăng bằng và sức bền cơ chân.
Tại ASINA, bác sĩ Đệ thường yêu cầu đánh giá toàn bộ cấu trúc chân, khung chậu, cột sống vì bàn chân bẹt ở trẻ em không chỉ là vấn đề của bàn chân mà có thể phản ánh sự mất cân bằng của toàn bộ hệ vận động. Điều này giúp đưa ra hướng xử lý chính xác thay vì can thiệp quá sớm hoặc điều trị sai phương pháp.
Theo bác sĩ Đệ, các trường hợp trẻ bị bàn chân bẹt có thể sử dụng phương pháp không phẫu thuật để điều chỉnh. Một trong những giải pháp phổ biến là sử dụng đế chỉnh hình cá nhân hóa nhằm tạo lại vòm chân sinh lý cho trẻ. Tại ASINA, công nghệ quét và in 3D với độ chính xác đến 0,01 mm được ứng dụng để tạo ra lót giày phù hợp từng cấu trúc chân, giúp điều hướng bước đi và hỗ trợ xương phát triển đúng trục. Nhiều trẻ sau một thời gian sử dụng kết hợp tập luyện đã cải thiện rõ rệt dáng đi và giảm đau đáng kể.

Sử dụng để chỉnh hình để điều chỉnh bàn chân bẹt ở trẻ em
Song song với đế chỉnh hình, trẻ cũng được hướng dẫn chương trình phục hồi chức năng nhằm tăng sức mạnh các nhóm cơ ở lòng bàn chân và cổ chân. Các bài tập như nhặt đồ vật bằng ngón chân, đứng bằng mũi chân, hoặc lăn bóng dưới lòng bàn chân được bác sĩ Đệ đánh giá là đặc biệt hiệu quả khi thực hiện đều đặn.
Bàn chân bẹt không phải lúc nào cũng cần điều trị. Tuy nhiên, với những trẻ có triệu chứng, việc can thiệp đúng thời điểm có thể giúp ngăn ngừa nghiêm trọng như lệch trục chân, thay đổi dáng đi hay đau mạn tính khi lớn lên. Bác sĩ Nguyễn Đức Đệ khuyến cáo phụ huynh nên quan sát dấu chân, độ mòn giày và dáng đi của trẻ để sớm phát hiện bất thường. Khi có nghi ngờ, việc thăm khám chuyên khoa giúp xác định đúng bản chất và đưa ra phác đồ phù hợp, tránh được cả nguy cơ điều trị quá sớm lẫn quá muộn.
TRUNG TÂM CÂN BẰNG CẤU TRÚC CƠ THỂ ASINA
Website: https://asina.vn/
Địa chỉ: Tòa IP1, 360 đường Giải Phóng, Phường Phương Liệt, TP Hà Nội
Số điện thoại: 091 583 11 28