Mê ăn loại rau này nhưng 90% người Việt không biết chứa cả ‘ổ sán’, dễ kí sinh trùng qua da: Chuyên gia khuyên kiểu ăn nên từ bỏ

Sán kí sinh do thói quen ăn rau sống

Thời gian gần đây, theo BS Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin trên Báo Dân Trí cho biết, bệnh viện thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhân nhiễm giun sán do thói quen sinh hoạt hàng ngày, ăn uống không đảm bảo vệ sinh. Các trường hợp này thường sẽ cùng lúc nhiễm nhiều loại giun sán khác nhau.

"Ngoài một số loại xâm nhập qua da, đa phần giun sán lây truyền qua con đường ăn uống. Nguyên nhân phổ biến là do bệnh nhân ăn thức ăn chưa được nấu chín kỹ hoặc thực phẩm không hợp vệ sinh có chứa trứng hoặc ấu trùng sán thì có thể nhiễm bệnh. Nhiều người có thói quen ăn sống các loại rau này hoặc nhúng lẩu sơ qua chưa chín kỹ để rau giữ được độ giòn. Thế nhưng cách làm này khiến các loại sán ký sinh trong rau chưa bị tiêu diệt hoàn toàn, dẫn đến nguy cơ nhiễm sán"- bác sĩ cho hay.

Đáng chú ý, theo chuyên gia này, các loại rau thủy sinh như: rau ngổ, rau nhút, cải xoong, rau cần, rau muống, ngó sen rất dễ có sán lá gan lớn, sán lá ruột ký sinh. Theo đó, các loại rau củ thủy sinh như: rau muống, rau nhút, rau cần, rau cải xoong, ngó sen, củ niễng… có nhiều chất dinh dưỡng nhưng nếu không biết cách chế biến, dễ gây bệnh sán lá ruột.

Rau cải xoong

Rau cải xoong được biết là loại rau có hàm lượng vitamin, canxi, i-ốt… cao với nhiều công dụng trong việc phòng và trị bệnh, không chỉ giúp phòng bệnh tim mạch, chống lão hóa, bướu cổ mà còn giúp tẩy độc, lợi tiểu, có nhiều chất xơ nên tác dụng tốt đối với dạ dày, thông gan mật và góp phần làm giảm bệnh ứ máu…

Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu thì rau cải xoong có thể là ổ chứa giun sán nếu ở trong môi trường nước bị ô nhiễm nặng.

Rau cần

Rau cần là loại rau của mùa lạnh, nhưng ngay từ những ngày cuối thu bạn đã bắt gặp những gánh rau cần được bày bán ở chợ. Rau cần có hai loại, một loại là cần cạn trồng ở ruộng, một loại là cần nước được trồng ở các ao nông.

Loại cần trồng dưới nước thường chứa nhiều giun sán hơn loại cần trồng trên cạn. Khi ăn lẩu, các bạn phải rửa thật sạch, ngâm nước muối và để chín kỹ mới ăn.

Rau muống nước

Rau muống là loại rau rất phổ biến bởi tính chất dễ trồng, dễ chế biến món ăn và giá cả hợp lý. Vì là loại rau ưa dùng của mọi người nên trong quá trình trồng rau muống đôi khi người nông dân sử dụng một vài loại hóa chất kích thích cây tăng trưởng.

Trồng rau muống nước chi phí thấp, dễ chăm sóc. Rau ăn giòn, ngọt và đậm hơn rau muống cạn, rau muống nước được người tiêu dùng ưa chuộng và tiêu thụ mạnh ở thị trường nội địa. Tuy nhiên, rau muống trồng dưới nước bẩn chứa rất nhiều giun sán.

Ngó sen

Ngó sen là bộ phận dưới gốc cây sen, một thức ăn và là vị thuốc Nam thông dụng mang tên “Liên ngẫu”. Trong ngó sen có đường glucoza, canxi, photpho, sắt, vitamin C…

Ngó sen là một thức ăn tốt, nhưng phải ăn chín, tuyệt đối không được ăn sống. Do phát triển trong bùn dưới đáy nước các hồ ao, đầm, nên ngó sen dễ bị nhiễm nhiều mầm bệnh nguy hiểm. Ngoài những bệnh truyền nhiễm đường tiêu hóa, ngó sen còn là nơi trú ẩn của ấu trùng sán lá ruột, một loại sán lá ký sinh trong ruột người và một số gia súc, nhất là loài lợn.

Dấu hiệu nhiễm sán

Cũng theo Báo Thanh Niên, người ăn phải những cây thủy sinh chưa nấu chín sẽ ăn theo cả ấu trùng sán lá vào ruột. Khi vào cơ thể, ấu trùng bám vào ruột non, ký sinh và trưởng thành ở đấy. Thời gian từ lúc ấu trùng vào cơ thể đến khi trưởng thành khoảng 90 ngày.

Khi mắc sán, bệnh nhân chỉ bị mệt mỏi, thiếu máu nhẹ, sức khỏe giảm sút… Khi bệnh toàn phát, người bệnh bị đau bụng kèm theo tiêu chảy. Phân lỏng, không có máu, nhưng nhày và có lẫn nhiều thức ăn không tiêu.

Bệnh nhân thường đau bụng ở vùng hạ vị, đau kèm theo tiêu chảy và có thể xảy ra những cơn đau dữ dội. Nếu người bệnh có nhiều sán và không được điều trị, bệnh sẽ ngày càng nặng, có thể bị phù nề, tràn dịch ở nhiều nội tạng và chết trong tình trạng suy kiệt.

Trong khi đó, sán lá gan lớn cũng có thể dẫn đến nhiều tình trạng bệnh nguy hiểm. Khi nhiễm sán lá gan lớn, sau khi vào dạ dày, tá tràng, các vỏ nang trùng sẽ giải phóng ra các ấu trùng.

Các ấu trùng này xuyên qua thành tá tràng, vào ổ bụng rồi di chuyển đến sinh trưởng và phát triển ở nhu mô gan. Trong quá trình ký sinh ở gan, sán lá gan tiết ra các chất độc làm phá hủy nhu mô gan, gây áp xe gan.

Cũng theo Báo Người Lao Động, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn cá sống hoặc cá nấu chưa chín có thể gây ra hàng loạt bệnh ký sinh trùng. Bệnh sán dây xảy ra khi con người ăn phải ấu trùng diphyllobothrium sinh sống trong các loại cá nước ngọt như cá hồi. Cá được ướp hay hun khói cũng vẫn còn tồn tại loại ấu trùng trên. Khi trưởng thành, sán có thể đi vào máu người, nếu lên não có thể gây tử vong.

Sán có thể tồn tại nhiều tháng, nhiều năm trong cơ thể người mà không bị phát hiện, sau đó lần lượt để trứng trên khắp cơ thể người.

Triệu chứng nhiễm sán gồm mệt mỏi, táo bón, đau bụng hoặc thậm chí rất âm thầm khiến bệnh nhân không nhận ra dấu hiệu khác biệt nào.

Ấu trùng sán khi di chuyển đến các bộ phận khác trong cơ thể có thể ăn mòn gan, tim, mắt hoặc não, đe dọa tính mạng.

Cảnh giác với giun sán

Từ thực tế này, BS Thiệu thông tin trên Báo Dân Trí khuyến cáo người dân cần đảm bảo ăn chín uống sôi. Đặc biệt với các loại rau thủy sinh không nên ăn sống, ăn tái mà cần nấu chín kỹ để loại trừ nguy cơ nhiễm sán ký sinh.

Bên cạnh đó cần chú ý đảm bảo xử lý phân, nuôi nhốt vật nuôi tránh thả rông, rửa rau sạch và ngâm nước muối pha loãng (có thể làm trứng giun sán chết hoặc hư hỏng trong môi trường nước muối).

Không dùng phân tươi bón cây trồng, nhất là những cây trồng dưới nước.