Cho con bú sữa mẹ từ lâu đã được ca ngợi vì vô vàn lợi ích với trẻ sơ sinh nhưng ít ai ngờ rằng, hành động giản dị này còn có thể làm chậm quá trình lão hóa não bộ và cải thiện chức năng nhận thức ở chính người mẹ.
- Nhầm tưởng của cha mẹ về 4 loại nước uống khiến răng trẻ bị bào mòn nhanh chóng
- Kỳ kinh bất thường “tố cáo” 8 bệnh phụ khoa nghiêm trọng
Phụ nữ từng cho con bú có não bộ “trẻ” hơn sau tuổi 50
Một nghiên cứu do nhóm chuyên gia tại hệ thống y tế UCLA Health (Hoa Kỳ) thực hiện đã công bố kết quả đáng chú ý. Phụ nữ trên 50 tuổi từng cho con bú có khả năng ghi nhớ, học hỏi và xử lý thông tin tốt hơn đáng kể so với những người chưa từng cho con bú.
Nghiên cứu được tiến hành trên 115 phụ nữ, chia thành nhóm từng cho con bú và nhóm chưa từng. Cả hai nhóm đều được đánh giá qua các bài kiểm tra nhận thức, bao gồm:
Khả năng học tập và ghi nhớ
Chức năng điều hành như lên kế hoạch, kiểm soát hành vi
Tốc độ xử lý thông tin
Kết quả chỉ ra rằng nhóm từng cho con bú đạt điểm cao hơn ở cả 4 tiêu chí, cho thấy sự cải thiện toàn diện trong hoạt động não bộ, ngay cả sau nhiều năm đã ngừng cho con bú.
Không dừng lại ở đó, nghiên cứu cũng chỉ ra một xu hướng rõ rang, thời gian cho con bú càng dài thì lợi ích đối với trí não mẹ càng lớn.
Những phụ nữ tiếp tục cho con bú sau 12 tháng ghi nhận kết quả vượt trội hơn rõ rệt so với nhóm dừng sớm. Giải thích điều này, các nhà khoa học cho rằng Hormone oxytocin tiết ra trong quá trình cho bú không chỉ giúp tử cung co lại mà còn có vai trò chống viêm, giảm stress, cải thiện tâm trạng và thúc đẩy kết nối thần kinh trong não.
Việc cho con bú kích hoạt các vùng não liên quan đến gắn bó, ghi nhớ và học hỏi, tạo nên những “bài tập thể dục” tự nhiên cho não bộ trong giai đoạn hậu sản.
Lợi ích sâu rộng với sức khỏe thể chất và tinh thần của mẹ
Ngoài tác động tích cực đến não bộ, việc cho con bú còn được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho cơ thể người mẹ.
Phục hồi nhanh hơn sau sinh
Oxytocin hỗ trợ tử cung co hồi nhanh hơn, giảm nguy cơ băng huyết hậu sản.
Tăng tốc quá trình hồi phục thể chất, giảm thiểu đau đớn và thời gian mệt mỏi.
Ổn định cảm xúc, giảm trầm cảm sau sinh
Các nghiên cứu tại Na Uy và Canada cho thấy tỷ lệ trầm cảm sau sinh ở phụ nữ không cho con bú cao hơn gấp 2 – 3 lần so với người cho bú hoàn toàn.
Cho con bú còn giúp giảm lo âu, stress và tâm trạng tiêu cực, đặc biệt ở những bà mẹ lần đầu sinh con.
Nguy cơ mắc bệnh mãn tính thấp hơn
Phụ nữ từng cho con bú có nguy cơ thấp hơn với ung thư vú và buồng trứng, tiểu đường tuýp 2, cao huyết áp và bệnh tim mạch, viêm khớp và rối loạn chuyển hóa lipid.
Hỗ trợ giảm cân tự nhiên
Việc sản xuất sữa tiêu hao 400–600 kcal mỗi ngày.
Sau khoảng 3 tháng cho con bú, cơ thể mẹ thường tăng khả năng đốt cháy mỡ thừa, hỗ trợ giảm cân bền vững hơn so với việc ăn kiêng đơn thuần.
Bác sĩ Phan Hoàng Anh Đào – Giám đốc phòng khám Hội KHHGĐ TP Đà Nẵng cho rằng việc cho con bú vẫn thường bị nhìn nhận thuần túy như nghĩa vụ của người mẹ, thay vì một quyết định sức khỏe cá nhân quan trọng.
“Phần lớn các chương trình truyền thông về cho con bú ở Việt Nam chỉ nhấn mạnh lợi ích dành cho em bé, trong khi nhiều nghiên cứu đã chỉ ra lợi ích lâu dài cho chính người mẹ cả về thể chất lẫn trí tuệ”, bác sĩ Đào nói.
Bác sĩ Đào nói thêm, phụ nữ khi cho con bú nhận được sự hỗ trợ nội tiết và tâm lý rất lớn, điều này có thể giúp họ ổn định tinh thần, hồi phục nhanh hơn sau sinh và giảm nguy cơ trầm cảm – vốn đang là một vấn đề âm thầm nhưng phổ biến ở phụ nữ Việt Nam sau sinh”.
Bác sĩ cũng cho rằng, những phát hiện mới về tác động tích cực đến não bộ của mẹ là một cơ sở quan trọng để các cơ quan y tế và xã hội xây dựng hệ thống hỗ trợ toàn diện cho bà mẹ nuôi con nhỏ như chính sách nghỉ thai sản đầy đủ và linh hoạt, không gian cho con bú tại nơi làm việc, các chương trình tư vấn tâm lý và chăm sóc sức khỏe tinh thần sau sinh, truyền thông công bằng, không phán xét phụ nữ dù lựa chọn cho bú hay không
“Thay vì nói ‘mẹ không tốt nếu không cho con bú’, hãy chuyển sang thông điệp: ‘nếu bạn có thể cho bú, bạn đang đầu tư cho cả con và chính mình’. Phụ nữ cần được tôn trọng và hỗ trợ để ra quyết định sáng suốt nhất cho cơ thể và cuộc sống của mình”, bác sĩ Đào nhấn mạnh.
Trong xã hội hiện đại, nhiều bà mẹ chịu áp lực kép giữa việc đi làm, chăm sóc con và duy trì cuộc sống cá nhân. Việc cho con bú đôi khi trở thành một thử thách đặc biệt với những người mẹ ít được hỗ trợ từ gia đình hoặc nơi làm việc.
Tuy nhiên, với những phát hiện mới về lợi ích nhận thức, tâm lý và phòng ngừa bệnh tật, việc cho con bú không chỉ là vì con mà còn là một khoản đầu tư sức khỏe dài hạn cho chính người mẹ.
Dù cho con bú hay dùng sữa công thức, điều quan trọng là sự lựa chọn ấy phù hợp với hoàn cảnh, sức khỏe và giá trị sống của mỗi gia đình. Không có một phương án hoàn hảo cho tất cả. Nhưng nếu đang có điều kiện và sức khỏe phù hợp, hãy cân nhắc việc cho con bú lâu hơn.
Làm cha mẹ: Học cách chủ động tìm niềm vui trong sự hỗn loạn
Làm cha mẹ không chỉ là một nghĩa vụ cần hoàn thành. Đó còn là một hành trình đầy ý nghĩa, nơi mà mỗi người lớn cũng xứng đáng được sống trọn vẹn và tìm thấy niềm vui của riêng mình.
