Nôn trớ là tình trạng khá phổ biến ở các bé sơ sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy tại sao trẻ sơ sinh hay bị nôn trớ? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
- Bật mí cách chữa sôi bụng ở trẻ sơ sinh tại nhà đơn giản
- Tuần khủng hoảng trẻ sơ sinh và những điều các mẹ không nên bỏ qua
Tại sao trẻ sơ sinh hay bị nôn trớ, nguyên nhân và cách xử lý ra sao là câu hỏi được nhiều bà mẹ trẻ đặt ra khi chẳng may con mình rơi vào tình trạng nói trên. Nôn trớ không gây nguy hiểm nhưng vấn đề kéo dài sẽ gây ra nhiều áp lực lên hệ thống tiêu hóa, khiến trẻ bú ít, thậm chí bỏ bú và sụt cân.
1. Nôn trớ ở trẻ sơ sinh là gì?
Đây là hiện tượng khá phổ biến trong những tuần đầu sau sinh, khi trẻ vừa ăn xong hay vặn người.
Bạn cần phân biệt giữa nôn và trớ, vì đây là hai khái niệm khác nhau. Nôn dùng để chỉ sự gắng sức tống xuất toàn bộ hay một phần các chất đang có mặt trong dạ dày ra ngoài. Do đó, hành động nôn cần có sự co bóp của dạ dày kết hợp với sự co thắt của các cơ vùng bụng. Và đây được xem là một phản xạ bảo vệ tự nhiên cho cơ thể. Nôn có thể là triệu chứng của các bệnh lý đi kèm như sốt, viêm họng hoặc tiêu chảy.
Trong khi đó trớ là sự di chuyển của chất có trong dạ dày trào ngược ra ngoài qua hầu họng lên miệng với số lượng ít hơn nôn. Và trớ xuất hiện do sự co bóp đơn thuần của dạ dày và hay đi kèm với triệu chứng ợ hơi. Hiện tượng trẻ sơ sinh hay bị trớ thường xuất hiện là sau khi bé bú mẹ hoặc bú bình.
2. Vì sao trẻ sơ sinh hay bị nôn trớ?
Trẻ nhỏ nôn trớ sau khi ăn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
Trớ là tình trạng phổ biến ở các bé dưới 1 tuổi và được xem là hiệu tượng bình thường ở trẻ sơ sinh khỏe mạnh. Nhưng nôn lại có nhiều nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý mà cha mẹ cần lưu ý:
+ Nguyên nhân sinh lý
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vốn rất non yếu. Có một cơ vòng nối giữa thực quản và dạ dày. Cơ này sẽ co thắt giúp ngăn ngừa sự trào ngược các thức ăn từ dạ dày lên thực quản. Và sự hoạt động của các cơ thắt ở trẻ sơ sinh còn chưa hoàn thiện.
Cùng với đó, dạ dày ở trẻ nhỏ thường nằm ngang hơn so với người lớn và thể tích cũng ít hơn. Do đó, đây có thể là cách lý giải rằng vì sao trẻ sơ sinh hay bị trớ. Trớ dễ xảy ra, đặc biệt khi các bé ăn quá no. Tình trạng này sẽ nhanh chóng kết thúc sau 1 năm đầu đời.
+ Do những sai lầm trong ăn uống và chăm sóc
- Cho trẻ ngậm vú chưa đúng cách, bú không đúng tư thế dễ làm trẻ nuốt phải nhiều khí vào dạ dày dẫn đến nôn trớ.
- Mỗi cữ bé được cho ăn một lượng quá nhiều.
- Trẻ vừa ăn no thì cha mẹ cho trẻ nằm ngay hoặc quấn tã, băng rốn quá chặt.
+ Nguyên nhân do bệnh lý
- Sốt, viêm họng.
- Trẻ sơ sinh bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Nhiễm trùng có thể là nguyên nhân gây kích thích dạ dày dẫn đến nôn trớ.
- Do đau tai hoặc do tiêm phòng.
- Do tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh.
Tắc nghẽn trong dạ dày hoặc ruột. Nguyên nhân có thể do dị tật đường tiêu hóa như thoát vị hoành, hẹp phì đại môn vị, teo thực quản, tắc ruột, xoắn ruột.
- Tác động của các chất gây dị ứng như phấn hoa, hương thơm; tuy nhiên rất hiếm gặp ở các bé dưới 1 tuổi.
- Bé bị say tàu xe trong một chuyến đi xe.
- Chóng mặt do bị xoay vòng quá nhiều
- Không dung nạp được loại sữa mới.
3. Nôn trớ ở trẻ sơ sinh nên đi khám khi nào?
- Khi trẻ không tăng cân, hoặc thậm chí bị sụt cân.
- Trẻ không chịu bú hoặc bỏ bú.
- Trẻ quấy khóc suốt ngày.
Môi và miệng của bé bị khô, có thể do mất nước.
- Nôn trớ ra máu.
- Tiêu chảy, phân có máu.
- Chất lỏng trào ra xuất hiện màu bất thường như: màu vàng, màu đỏ hồng, màu xanh lá cây hoặc trẻ nôn ra chất có màu như bã cà phê.
- Trẻ bị sốt, khó thở.
Nếu con bạn bị nôn trớ kèm những dấu hiệu bất thường như trên, hãy đưa ngay trẻ đến khám bác sĩ.
4. Nôn trớ có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh không?
Nôn trớ sữa nếu không đi kèm các dấu hiệu bất thường như đã kể trên thì bạn có thể hoàn toàn yên tâm về sự tăng trưởng của con mình. Miễn bạn quan sát thấy bé vẫn thoải mái ăn uống, vui chơi và tăng cân tốt thì không có gì phải lo lắng.
Còn nếu nôn trớ liên quan đến bệnh lý, hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường thì cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều này sẽ giúp đảm bảo trẻ được tăng trưởng đều đặn.
5. Cha mẹ phải làm gì khi trẻ sơ sinh bị nôn trớ?
- Ngay khi con bạn xuất hiện dấu hiệu nôn trớ, hãy nghiêng đầu trẻ sang một bên để bé không bị sặc các chất nôn lên mũi. Sau đó, hãy nhanh chóng làm sạch chất nôn trong mũi, họng và miệng. Bạn có thể dùng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay để thấm sạch chất nôn trong họng và miệng của trẻ.
- Dùng tay khum và vỗ nhẹ vào hai bên lưng nhằm trấn an tinh thần cho bé. Đồng thời việc làm này còn giúp trẻ ho bật hết số chất nôn còn sót lại trong họng ra ngoài. Chú ý là không vỗ trực tiếp vào vùng cột sống của trẻ.
Dùng khăn ấm lau cổ và người trẻ. Nhanh chóng thay đồ cho bé.
- Nếu con bạn đã hết cơn nôn, hãy cho bé uống từng thìa nhỏ nước ấm.
- Tốt nhất sau khi nôn nên giúp cho trẻ ngủ, không nên dùng các loại thuốc chống nôn khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Tiếp tục theo dõi các dấu hiệu nôn trớ có tiếp tục xuất hiện không ở trẻ.
6. Những cách giúp ngăn ngừa nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Ngoài nguyên nhân do bệnh lý, những trường hợp trẻ sơ sinh bị nôn trớ sữa thông thường có thể được cải thiện dễ dàng nhờ sự thay đổi trong một vài thói quen nhỏ khi cho trẻ bú hoặc khi chăm sóc bé.
+ Đảm bảo tư thế bú và ngậm vú đúng cách
Cách bạn cho con bú có thể là một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nôn trớ thường xuyên. Tư thế và cách ngậm bắt vú không đúng sẽ vô tình khiến trẻ “hút” vào phổi một lượng lớn khí thừa. Trong khi như đã nói thì thể tích dạ dày của các bé còn quá nhỏ.
Để ngăn ngừa tình trạng này, khi các mẹ cho trẻ bú, nên cho các bé bú từ từ, tránh để trẻ ăn quá no mỗi lần. Với các bé đang bú bình, mẹ nên theo dõi và giữ cho bình sữa nghiêng một góc 45 độ. Hãy đảm bảo sữa luôn ngập cổ bình, tránh để không khí “len lỏi” vào dạ dày của các bé.
+ Không để bé nằm ngay sau khi bú sữa
Việc nằm ngay sau khi bú có thể làm trẻ sơ sinh bị nôn trớ. Vì thế, các mẹ nên bế trẻ giúp trẻ ợ hơi nhanh hơn, tránh việc làm cho con bị khó tiêu, đầy bụng. Có thể giữ người của trẻ ở tư thế thẳng trong khoảng 20 – 30 phút, vỗ nhẹ lưng sau khi bé bú. Tuyệt đối không nảy người hoặc đong đưa trẻ quá nhiều sau khi bú.
+ Nên chia nhỏ khẩu phần cho trẻ
Bạn không nên cho con bú quá no trong một lần mà hãy chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày cho bé. Với lượng sữa đã được cắt giảm bớt mỗi lần bú, dạ dày của con bạn sẽ tiêu hóa chúng nhanh và dễ dàng hơn.
+ Tránh mặc quần áo hoặc tã lót bó sát vào bụng trẻ
Việc mặc những trang phục quá chật hoặc bó sát có thể tạo áp lực lên vùng bụng, khiến trẻ nôn trớ thường xuyên.
+ Massage vùng quanh rốn nhẹ nhàng
Việc các mẹ thường xuyên massage vùng quanh rốn, theo chiều kim đồng hồ cho bé sẽ giúp tăng hoạt động của ruột, tăng tiết dịch. Từ đó trẻ sẽ tiêu hóa nhanh hơn, phân được bài tiết đều đặn hàng ngày, giảm tình trạng chướng bụng và nôn trớ.
+ Bổ sung canxi cho trẻ
Nôn trớ nếu xuất hiện kèm với biểu hiện vặn mình, khó ngủ, đổ nhiều mồ hôi mỗi đêm có thể là dấu hiệu cho thấy con bạn có thể đang thiếu một lượng canxi cần thiết. Lúc này, bạn nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để bổ sung canxi đầy đủ cho bé.
Bài viết trên đây hy vọng đã giúp các mẹ giải đáp được thắc mắc tại sao trẻ sơ sinh hay bị nôn trớ, cũng như biết được nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả.\
>>> Xem thêm:
- Mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh hiệu quả và những điều cần lưu ý
- Tìm hiểu nguyên nhân và dấu hiệu trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ
Nôn trớ là một tình trạng xảy ra khá phổ biến ở các bé dưới 1 tuổi, vì vậy các chị em không cần quá lo lắng. Nếu chúng xuất hiện kèm những dấu hiệu bệnh lý bất thường, hãy đưa con bạn đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh hiệu quả và những điều cần lưu ý
Tình trạng nôn trớ rất hay xảy ra ở trẻ sơ sinh. Vì vậy các bậc cha mẹ có thể tham khảo một số mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh trong bài viết dưới đây.
