Quan sát vụ nổ vũ trụ mạnh nhất cách 8 tỷ năm ánh sáng

Theo Đại học Southampton, Vương quốc Anh, một nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn học, Tiến sĩ Philip Wiseman đứng đầu, đã quan sát vụ nổ vũ trụ AT2021lwx được chụp từ khoảng cách 8 tỷ năm ánh sáng và xuất bản số mới nhất trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Không giống như các siêu tân tinh chỉ biến mất trong vài tháng, 'AT2021lwx' đã diễn ra được ba năm cho đến nay.

Nhóm nghiên cứu suy đoán rằng lỗ đen siêu lớn được tạo ra bằng cách tạo ra một đám mây khí khổng lồ lớn hơn mặt trời hàng nghìn lần, hút một phần của nó vào và tạo ra sóng xung kích cho khí và bụi còn lại tập trung thành hình bánh rán xung quanh lỗ đen.

Hiện tượng này cực kỳ hiếm và chưa từng được quan sát thấy trên quy mô lớn như vậy.

Năm ngoái, GRB 221009A, một vụ nổ tia gamma, được quan sát thấy phát ra ánh sáng mạnh nhất trong giây lát, nhưng nó không tồn tại lâu, cho thấy năng lượng tổng thể của vụ nổ thấp hơn nhiều so với AT2021lwx.

AT2021lwx được chụp lần đầu tiên vào năm 2020 bởi cơ sở Zwicky Transient Facility (ZTF), một công cụ quan sát thiên văn diện rộng của Đài thiên văn Palomar, California, Hoa Kỳ và Hệ thống cảnh báo cuối cùng về tác động của tiểu hành tinh (ATLAS).

Nhóm nghiên cứu đã đo khoảng cách và độ sáng từ nguồn sáng thông qua phân tích quang phổ và cho rằng thứ duy nhất có mức độ sáng này trong vũ trụ là một 'chuẩn tinh' trong đó một lỗ đen siêu lớn liên tục hút khí xung quanh ở mức cực cao.

Giáo sư Mark Sullivan, người tham gia với tư cách là đồng tác giả của bài báo, cho biết: "Các chuẩn tinh dao động về độ sáng, nhưng trong các ghi chép quan sát trong thập kỷ qua, AT2021lwx đã biến mất hoàn toàn và sau đó đột nhiên xuất hiện dưới dạng ánh sáng rực rỡ nhất trong vũ trụ, điều chưa từng có".

Một số giả thuyết đã được đưa ra về nguyên nhân của vụ nổ này, nhưng nhóm nghiên cứu đặt nặng nhất về hiện tượng gây ra bởi một đám mây khí hoặc bụi rất lớn, chủ yếu là hydro, bị kéo ra khỏi quỹ đạo xung quanh lỗ đen và bị hút vào.

Nhóm nghiên cứu bắt đầu thu thập dữ liệu quan sát bằng cách sử dụng tia X và các sóng điện từ khác, đồng thời lên kế hoạch xác minh các giả thuyết liên quan đến nguyên nhân vụ nổ thông qua các mô phỏng máy tính cải tiến.

Vụ nổ được cho là sáng hơn gấp ba lần so với vụ sáng nhất trong sự kiện gián đoạn thủy triều (TDE), khi một ngôi sao bị hút vào một lỗ đen siêu lớn và bị phá hủy.