Tỏi không chỉ là gia vị mà còn là loại “kháng sinh” tuyệt vời đối với sức khỏe

Tỏi có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe của con người

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), tỏi không chỉ là gia vị của nhiều món ăn mà còn tăng thêm giá trị dinh dưỡng khi chỉ trong ba tép tỏi sống có chưa thành phần dinh dưỡng và vi chất bao gồm: Lượng calo: 13; Tổng lượng carbohydrate: 3 g; Chất xơ trong chế độ ăn uống: 0 g; Chất đạm: 0,5 g… Đặc biệt, tỏi không chứa đường, chất béo và cholesterol…

Bên cạnh đó, tỏi còn chứa các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe như vitamin C, kẽm, sắt, kali, magie và vitamin K...

Theo các chuyên gia, việc ăn tỏi thường xuyên sẽ giúp bổ sang các vitamin và khoáng chất rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Theo GS.TS Đỗ Tất Lợi - tác giả của  bộ sách Những Cây thuốc và Vị thuốc Việt Nam, trong cây tỏi có một ít I ốt và tinh dầu (khoảng 100 kg tỏi thì chứa chừng 60-200g tinh dầu).

Bên cạnh đó, trong thành phần chủ yếu của tỏi là chất kháng sinh allicin có tác dụng diệt vi khuẩn rất mạnh nhất là đối với vi trùng như: Staphyllococcus, vi trùng tả, thương hàn, phó thương hàn, lỵ, vi khuẩn thối, trực khuẩn sinh bệnh bạch hầu.

Vì vậy, việc ăn tỏi thường xuyên có thể mang lại những lợi ích rất tốt đối với sức khỏe của mỗi người.

Thứ nhất, hỗ trợ hệ thống miễn dịch:

Theo một đánh giá năm 2021 trên Tạp chí Nghiên cứu Lâm sàng và Chuyển dịch, chiết xuất tỏi giúp giảm tình trạng viêm toàn thân và phục hồi mức độ tế bào bạch cầu. Điều này phần lớn là nhờ allicin, một hợp chất chứa lưu huỳnh trong các loại thực phẩm họ hành như hành tây, hẹ và tỏi…

Bên cạnh đó, 1 nghiên cứu trên Trends in Food Science & Technology (tạp chí chính thức của EFFoST và Hiệp hội Khoa học và Công nghệ Thực phẩm Quốc tế) cũng phát hiện ra rằng, tỏi có thể có hoạt tính kháng virus, nhờ vào các hợp chất gọi là organosulfurs.

Vì vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng tỏi giúp ngăn ngừa virus xâm nhập và sinh sôi trong tế bào của con người.

Thứ hai, tỏi có thể làm giảm mức cholesterol:

Một bài đánh giá năm 2024 trên Tạp chí Sức khỏe, Dân số và Dinh dưỡng cho thấy, có rất nhiều bằng chứng ủng hộ tỏi cải thiện mức cholesterol, đặc biệt là ở người lớn trên 50 tuổi.

Một bài đánh giá khác năm 2024 trên Tạp chí Nutrients ccũng ho thấy tỏi có thể cải thiện tổng lượng cholesterol, cholesterol LDL "xấu" và cholesterol HDL “tốt".

Thứ ba, hỗ trợ huyết áp:

Theo một bài đánh giá khác năm 2024 trên Nutrients, tác động của tỏi đối với sức khỏe miễn dịch, cùng với khả năng làm giảm mức cholesterol cũng có thể làm giảm huyết áp.

Kết quả nghiên cứu này cho rằng thành phần chống oxy hóa phong phú của tỏi được cho là có tác dụng hạ huyết áp thông qua nhiều con đường ở cấp độ tế bào.

Bên cạnh đó, một bài đánh giá năm 2024 trên tạp chí Prostaglandins & Other Lipid Mediators cho thấy những người bị tăng huyết áp uống 1200 mg/ngày chiết xuất tỏi già có thể làm giảm đáng kể cả huyết áp tâm thu (chỉ số huyết áp cao nhất) và huyết áp tâm trương (chỉ số huyết áp thấp hơn).

Thứ tư, có thể cải thiện lượng đường trong máu:

Đánh giá trên Nutrients không chỉ tìm thấy bằng chứng ủng hộ tỏi cải thiện mức cholesterol mà còn cải thiện cả mức đường huyết lúc đói và HbA1c.

Một đánh giá khác năm 2023 trong Y học Trung Quốc cũng ủng hộ tỏi giúp hạ đường huyết lúc đói.

Bên cạnh đó, một nghiên cứu năm 2024 về bệnh đái tháo đường và hội chứng chuyển hóa đã phát hiện ra rằng chiết xuất tỏi già giúp ổn định lượng đường trong máu bằng cách tác động trực tiếp đến các tế bào beta trong tuyến tụy. Các tế bào beta chịu trách nhiệm sản xuất insulin và insulin là hormone kiểm soát mức glucose (đường) trong máu.

Thứ năm, hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột:

Tỏi là một loại prebiotic - “thức ăn” cho lợi khuẩn đường ruột khỏe mạnh. Bằng chứng cho thấy tỏi có thể đóng vai trò giúp hệ vi sinh đường ruột phát triển mạnh.

Một nghiên cứu năm 2024 về vi sinh vật đã đưa tỏi vào phân người trong phòng thí nghiệm. Các mẫu phân có thêm tỏi có nhiều vi khuẩn đa dạng hơn so với các mẫu không có tỏi.

Ngoài ra, phân có tỏi còn tăng lượng lợi khuẩn có lợi cụ thể là Bifidobacterium adolescentis, loại lợi khuẩn thường có trong sữa chua.

Thứ sáu, tỏi giúp giảm viêm trong cơ thể:

Theo một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Experimental and Therapeutic Medicine, chất chống oxy hóa trong chiết xuất tỏi già có thể làm giảm tình trạng viêm thần kinh để hỗ trợ chức năng não khỏe mạnh theo tuổi tác.

Một bài đánh giá năm 2024 trên tạp chí Frontiers in Immunology cho rằng các hợp chất hoạt tính sinh học của tỏi bao gồm chất chống oxy hóa có thể chịu trách nhiệm cho các lợi ích sức khỏe của tỏi như ngăn ngừa ung thư, đái tháo đường, bệnh tim và nhiễm trùng.

Thứ bảy, tỏi giúp cho việc ngăn ngừa cảm lạnh và cúm bằng cách tăng hoạt động của các tế bào tiêu diệt tự nhiên:

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỏi có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh cảm cúm ngay từ đầu, cũng như thời gian bị bệnh. 

Cùng với đó, các nghiên cứu khoa học về tác dụng của tỏi đối với bệnh cúm đã được công bố trên các tạp chí uy tín như Cochrane Library và Advances in Therapy. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng tỏi có thể giúp giảm số lần mắc bệnh cúm và giảm thời gian phục hồi bệnh.

Ngoài ra, tỏi cũng có tác dụng hỗ trợ phòng ngừa cảm lạnh thông thường khi một số nghiên cứu cho thấy rằng, việc bổ sung tỏi có thể giúp giảm nguy cơ mắc cảm lạnh và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Cơ chế tác dụng của tỏi đối với cả cúm và cảm lạnh là do tỏi chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, bao gồm allicin, một chất có khả năng kháng khuẩn và kháng virus mạnh mẽ. Allicin có thể giúp ức chế sự phát triển của virus cúm và virus gây cảm lạnh, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch...

Sử dụng tỏi như thế nào để tối đa hóa lợi ích phòng chống bệnh tật?

Theo đó, enzyme alliinase, chuyển đổi alliin thành allicin có lợi, chỉ hoạt động trong một số điều kiện nhất định. Nó cũng có thể bị vô hiệu hóa bởi nhiệt độ cao.

Các chuyên gia cho rằng, nếu nghiền tỏi và để yên trong 10 phút trước khi nấu có thể giúp ngăn ngừa việc mất đi các đặc tính dược liệu của tỏi.

Theo các chuyên gia từ Đại học Monash (Australia), một mẹo hữu ích là phi tỏi với dầu và loại bỏ xác tỏi trước khi ăn. Khi này, hương vị tỏi vẫn còn trong món ăn, nhưng lượng fructan gây khó chịu đã được giảm đáng kể.

Tuy nhiên, những người mắc các bệnh về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích, trào ngược dạ dày thực quản hạn chế dùng tỏi, vì tỏi có thể làm tăng khí, đầy hơi và trào ngược acid. Trong tỏi có hàm lượng fructan cao có thể gây ra các triệu chứng tiêu hóa như đầy hơi và chướng bụng cho những người mắc hội chứng ruột kích thích.

Đối với người đang dùng thuốc hoặc có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng tỏi như một biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị bệnh.

Ngoài việc sử dụng tỏi, nên kết hợp với các biện pháp khác để phòng ngừa cúm và cảm lạnh hiệu quả, chẳng hạn như tiêm phòng cúm đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh tiếp xúc với người bệnh và ăn uống lành mạnh…