Chuyên gia khí tượng: El Nino sắp trở lại, đỉnh điểm vào 3 tháng tới, kinh tế các nước Đông Nam Á bị đe dọa

Từ Indonesia đến Việt Nam, nhiều người lo ngại El Nino sẽ gây ra cháy rừng và hạn hán,  đe dọa tấn công các loại cây trồng chính cũng như ngành công nghiệp.

Chính phủ các nước trong khu vực đang chuẩn bị ứng phó với mọi thứ, từ tình trạng thiếu nước đến cháy rừng.

Nhiệt độ tăng cao có thể đe dọa sản lượng nông nghiệp ở khu vực vốn là nhà sản xuất chính dầu cọ, gạo, hạt cà phê và các mặt hàng khác, trong khi áp lực về nguồn cung cấp nước và điện có thể ảnh hưởng đến ngành sản xuất đang phát triển nhanh chóng của khu vực.

"El Nino đã đến", Dwikorita Karnawati, người đứng đầu cơ quan khí tượng và khí tượng Indonesia BMKG, nói với các phóng viên ở Jakarta vào đầu tháng 6. "Đỉnh điểm của El Nino được dự đoán sẽ xảy ra vào tháng 9 trên hầu hết tất cả các khu vực của Indonesia."

7 tỉnh của Indonesia - chủ yếu là các khu vực sản xuất dầu cọ trên đảo Sumatra và đảo Borneo - gần đây đã được đặt trong tình trạng báo động khẩn cấp trong bối cảnh gia tăng lo ngại về cháy rừng trong những tháng tới do hạn hán do El Nino gây ra.

El Nino là một kiểu khí hậu bắt nguồn từ Thái Bình Dương, được đánh dấu bằng nhiệt độ bề mặt nước biển trên mức trung bình. Hình thái khí hậu này thường mang lại điều kiện nóng và khô cho Đông Nam Á, trái ngược với thời tiết ẩm ướt và mát mẻ hơn từ La Nina.

Sau 3 năm La Nina, đầu năm 2023, El Nino đang quay trở lại. Karnawati cho biết El Nino dự kiến sẽ mạnh lên trong vài tháng tới sau khi bắt đầu yếu vào tháng 6.

Bà nói thêm rằng năm nay có thể lặp lại năm 2019, khi El Nino gây ra các vụ cháy rừng ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, với ước tính thiệt hại của Ngân hàng Thế giới lên tới 5,2 tỷ USD.

Những đám cháy đó đã gây ra hiện tượng khói mù dày đặc vượt qua biên giới quốc gia, làm gián đoạn hàng trăm chuyến bay trong nước và ở các nước láng giềng Singapore và Malaysia, cũng như gây ra các vấn đề về hô hấp cho hàng triệu người.

Các nhà chức trách ở Singapore đã cảnh báo người dân rằng các điểm nóng cháy rừng có thể leo thang từ tháng 6 và đang phối hợp các kế hoạch để giảm thiểu nguy cơ khói mù quay trở lại từ Indonesia và Malaysia.

Thời tiết nắng nóng do El Nino dự kiến sẽ ảnh hưởng đến việc thu hoạch các loại cây trồng như dầu cọ ở Indonesia và Malaysia, hai nhà sản xuất hàng hóa lớn nhất thế giới - được sử dụng để sản xuất các sản phẩm từ chocolate đến xà phòng. 

Đồng thơi El Nino cũng có khả năng ảnh hưởng đến việc trồng lúa ở các nước như Thái Lan và Việt Nam, cùng với sản lượng ngô ở Philippines.

Theo một giám đốc điều hành của nhà sản xuất dầu cọ Indonesia Astra Agro Lestari, tác động có thể không ngay lập tức, mà sản lượng thu hoạch thấp hơn chỉ có thể xảy ra 2 năm sau khi El Nino bắt đầu.

Tuy nhiên, Ủy ban Dầu cọ Malaysia cho biết vào tháng 5 rằng El Nino có thể cắt giảm sản lượng dầu cọ thô của nước này tới 3 triệu tấn vào năm 2024. Quốc gia này đã sản xuất 18,45 triệu tấn mặt hàng này vào năm ngoái.

Tại Việt Nam, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo những đợt nắng nóng kỷ lục, hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước sẽ tiếp tục diễn ra "trên diện rộng" trong những tháng đầu năm 2024 do El Nino.

Hiệp hội Cà phê và Ca cao Việt Nam đã trích dẫn một báo cáo cảnh báo rằng sản lượng cà phê có thể giảm tới 20% vào năm 2023. Việt Nam là nước xuất khẩu hạt cà phê Robusta hàng đầu cũng như gạo.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo và đường số 2 thế giới, nhiệt độ trong tháng 4 đạt mức cao kỷ lục ở nước này là 43 độ C.

Văn phòng Ủy ban Mía đường Thái Lan đã dự báo rằng sản lượng mía trong nước sẽ giảm xuống 70-80 triệu tấn trong năm nay từ 94 triệu tấn vào năm 2022. Trong khi đó, Trung tâm nghiên cứu Kasikorn có trụ sở tại Bangkok ước tính sản lượng gạo giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Tại Philippines, ước tính ban đầu cho thấy sản lượng gạo địa phương có thể giảm khoảng 1,8% và ngô vàng giảm 1% vào năm 2023. 

Shotaro Kumagai, nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản, đã viết trong một báo cáo gần đây rằng nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao trong GDP ở các nền kinh tế mới nổi của châu Á. "Do đó, sự sụt giảm trong sản xuất nông nghiệp và lạm phát kéo theo dự kiến sẽ gây áp lực giảm mạnh đối với nền kinh tế", ông viết.