Rượu bia ảnh hưởng đến não bộ, thể chất của trẻ vị thành niên như thế nào?

Uống rượu bia ảnh hưởng đến não bộ, thể chất của trẻ

Không ít học sinh, sinh viên xem việc uống rượu, bia là cách để thể hiện mình, những người tham gia cuộc vui mà không uống hoặc uống ít thì bị bạn bè khích bác, chê bai.

Tuy nhiên, sử dụng rượu, bia ở trẻ em và thanh thiếu niên gây hậu quả nghiêm trọng hơn khi họ trở thành người lớn do não bộ của một người trưởng thành tiếp tục phát triển khi người đó đủ 25 tuổi.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp gây ra ít nhất 30 bệnh và là nguyên nhân gián tiếp của trên 200 loại bệnh tật, chấn thương.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, tuổi thiếu niên/vị thành niên là một giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ em sang người trưởng thành, các em đang phát triển về thể chất, tinh thần. Các hóc-môn dậy thì của các em giai đoạn này kích hoạt các vùng đảm nhiệm chức năng cảm xúc, xã hội của bộ não đang phát triển. Do đó, nó thúc đẩy hành vi của người trẻ tuổi... 

Các bằng chứng khoa học cũng cho thấy rượu, bia tác động ở cấp phân tử và cấp tế bào đến quá trình hình thành và phát triển của não, có thể dẫn đến thay đổi cấu trúc của đồi hải mã, là vùng não có vai trò quan trọng cho quá trình học tập, làm giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung của não bộ.

Như vậy, về hậu quả trước mắt, uống rượu, bia gây ra các hành vi nguy cơ ở thanh thiếu niên như say rượu dẫn đến ngộ độc rượu, có hành vi bạo lực, quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn, chấn thương khi điều khiển phương tiện giao thông...

Về lâu dài, người uống rượu, bia sẽ gây lệ thuộc, mắc các bệnh mạn tính và gây ảnh hưởng đến cả phát triển thể chất và tinh thần khi trưởng thành. Đặc biệt, não bộ của người vị thành niên dễ bị tổn thương bởi rượu bia, tuổi sử dụng rượu bia càng sớm thì nguy cơ lệ thuộc rượu bia càng cao.

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến cáo, lạm dụng rượu bia ở tuổi vị thành niên, thanh niên còn để lại nhiều hệ lụy xấu đến xã hội như khả năng gây tai nạn xe cộ cao gấp hơn 6 lần do uống rượu bia; khả năng bị chấn thương gấp gần 5 lần sau uống, khả năng tham gia bạo lực thể chất cao gấp 6 lần sau khi uống rượu bia, làm mất an ninh, trật tự,...

Cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và xã hội

Trước tình trạng người sử dụng rượu bia đang có xu hướng trẻ hóa cho nên Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 có những quy định quan trọng liên quan đến rượu, bia và thanh thiếu niên, đó là: Nghiêm cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; Nghiêm cấm bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi cũng như sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu, bia.

Có thể thấy, tác hại của việc lạm dụng rượu, bia đối với thanh thiếu niên, trong đó có học sinh, sinh viên là rất lớn. Để giảm tình trạng uống rượu, bia đối với học sinh, sinh viên cần có sự chung tay phối hợp của xã hội, nhà trường và gia đình.

Đối với nhà trường, cần có những nội quy cụ thể liên quan đến rượu, bia; đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của rượu, bia thông qua những buổi sinh hoạt, các cuộc thi tìm hiểu về văn hóa uống rượu; tăng cường hoạt động thông tin, truyền thông, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh, sinh viên về tác hại của việc lạm dụng rượu, bia đối với sức khỏe và xã hội cũng như chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia…

Về phía gia đình, cần sớm có những quy tắc về việc uống rượu, bia sao cho phù hợp và không quá đà. Phụ huynh cần phải đồng hành với con, giải thích cho con hiểu được những tác hại khôn lường của rượu, bia đối với sức khỏe, sự phát triển thể chất và trí tuệ sau này. Đặc biệt ở lứa tuổi đang phát triển về thể chất và tinh thần, tâm lý của trẻ có nhiều thay đổi, phụ huynh nên theo sát con cái để có thể giáo dục con phù hợp.

Như vậy, việc trang bị cho học sinh, sinh viên kiến thức về sử dụng rượu bia một cách đúng đắn và hợp lý là vô cùng cần thiết để trẻ bảo vệ sức khỏe của chính thế hệ tương lai của đất nước.