Cuộc đời nhiều nốt trầm của cố nghệ sĩ 'chuyên trị' vai nghèo khổ trên phim: Cuối đời chỉ có 3 bộ quần áo, 1 đôi giày

NSND Trần Hạnh được công chúng biết qua các vai diễn trong các bộ phim điện ảnh và truyền hình. Vai diễn điện ảnh đầu tiên của ông là vai nam chính cho phim Chiếc bình tiền kiếp của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần. Sau đó là hàng loạt phim khác, như Tướng về hưu, Hãy tha thứ cho em, Cỏ lau, Người đàn bà thứ hai, Làng nổi,... Bộ phim điện ảnh cuối cùng mà ông tham gia là phim Cha cõng con, vai ông già mù.

Dù là người gốc Hà Nội, thấm đẫm chất hào hoa của người trai phố cổ nhưng hình ảnh Trần Hạnh đi vào lòng công chúng là những vai diễn nặng vẻ khổ hạnh, đáng thương, những vai nông dân hiền lành, chất phác.

Nhiều người nói rằng, cuộc sống của NSND Trần Hạnh khắc khổ như những vai diễn trên phim. Ông mồ côi cha từ năm lên 8 tuổi. Hoàn cảnh gia đình buộc chàng trai Trần Hạnh ngày ấy sớm tự lập, làm nghề đóng giầy thuê để giúp đỡ gia đình.

Ông lập gia đình khá sớm khi mới 23 tuổi, tiếp tục làm nghề này cho tới năm 30 tuổi để nuôi gia đình. Hai vợ chồng có cả thảy năm người con. Gần chục năm, ông phải tự tay cơm nước, chợ búa, giặt giũ, chăm sóc cho người vợ bị liệt nửa người sau khi bị tai biến mạch máu não. Năm 2011, người vợ tào khang cũng qua đời sau thời gian dài nằm liệt giường.

Lúc này dù tuổi cao, sức yếu nhưng cố nghệ sĩ vẫn chăm cậu con trai út bị di chứng sau vụ tai nạn xe máy chấn thương sọ não nhiều năm trước. Thân gà trống nuôi con, ở tuổi gần 90, ông vẫn ngày ngày ngồi góc cổng khu B ga Hà Nội bán xăng và rất nhiều thứ lặt vặt khác để mưu sinh.

Nói về cuộc đời của mình, ông lại lạc quan khẳng định mình không khổ như người ta nói: “Giờ một ngày của tôi trôi qua cũng an nhàn lắm. Sáng 6h ra đây trông hàng cho con cái, chốc nữa về. Buổi chiều không phải ra, buổi tối tiện thì ra một tí còn không thì thôi. Công việc chỉ có thế chứ ở nhà buồn bã có làm gì đâu... Nhiều người còn khổ hơn tôi ấy chứ!”.

Nhắc về vị tiền bối, diễn viên Tùng Dương từng cho biết, ấn tượng của anh về cố nghệ sĩ là một người vô cùng giản dị và lạc quan. Anh thân mật gọi nam nghệ sĩ gạo cội là “bố”: “Mọi người nhìn vào ai cũng nghĩ bố Hạnh khổ, nhưng thực tế cụ không cảm thấy vậy. Lúc nào cụ cũng vui vẻ, lạc quan. Cụ thích đỡ đần các con trong công việc hàng ngày cho khuây khỏa tuổi già. Thời gian qua, sức khỏe của cụ ngày càng yếu, một mắt gần như “tịt”. Dù di chuyển chậm chạp, đi lại khó khăn hơn trước nhưng cụ vẫn cố gắng tự lo cho bản thân. Cụ cũng thích nghe thời sự qua ti vi, đài và cười hiền mỗi khi chúng tôi đến trò chuyện”.

Theo lời kể của diễn viên Tùng Dương, tài sản của NSND Trần Hạnh những năm cuối đời chỉ có 3 bộ quần áo, 1 đôi giày, 1 chiếc xe “cúp” lâu đời. Không phải vì quá nghèo đến mức không mua được nhiều quần áo mà đơn giản ông chẳng cần những thứ mà ông cho là phù phiếm, xa hoa đó. 

Ngày 4/3/2021, ông đã ra đi mãi mãi và hưởng thọ 93 tuổi. Cuộc hành trình với nghệ thuật và cuộc đời đã dừng lại nhưng hậu bối vẫn tin rằng, nhân cách của ông còn lưu mãi, ngọn lửa nghề vẫn lan tỏa.

Hay như lời của NSƯT Chiều Xuân: “Ông sống thanh bạch, khảng khái. Thương lắm. Dẫu biết ông đã lớn tuổi, không tránh khỏi quy luật cuộc đời nhưng vẫn cảm thấy mất mát, xót xa. Ông sinh ra để dành cho nghiệp diễn. Có lẽ khi sang thế giới bên kia, ông vẫn theo nghề này. Ở nơi đó, ông sẽ hội ngộ bạn bè, đồng nghiệp và tiếp tục làm công việc mình yêu thích”.

NSND Trần Hạnh từng 3 lần đoạt huy chương vàng trong các vở kịch Nguyễn Trãi, Tiền tuyến gọi, Hamlet; giải nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 11 với phim Nước mắt đàn bà và nhiều giải thưởng khác.

Tại Liên hoan truyền hình toàn quốc năm 2010, ông nhận giải Cống hiến cho vai ông Thống trong phim Ngõ lỗ thủng của đạo diễn Quốc Trọng. Ông là người yêu nghề, cần mẫn với nghề ngay cả khi đã nghỉ hưu. Năm 2015, ở tuổi 87, ông vẫn tham gia phim điện ảnh Cha cõng con và phim truyền hình Bão qua làng.