Nữ NSƯT là giai nhân nhạc đỏ một thời: Từng có mối tình thầy trò đẹp như cổ tích với nghệ sĩ đàn bầu, tuổi xế chiều bình lặng bên con gái

NSƯT Vũ Dậu được biết tới là nữ ca sĩ có nhan sắc yêu kiều lộng lẫy ở thời tuổi trẻ và là một trong những giọng ca nhạc nhẹ đầu tiên tại miền Bắc vào thập niên 1970, 1980 của thế kỷ trước. Là nghệ sĩ nổi tiếng với những bài hát cách mạng: "Cô gái mở đường", "Cô gái Sài Gòn đi tải đạn", "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây", "Những ánh sao đêm", "Đêm nay anh ở đâu"… 

Nghệ sĩ Vũ Dậu sinh năm 1945 tại Hà Nội trong một gia đình khá giả, cha là chủ một hãng buôn ngũ cốc. Năm 13 tuổi, Vũ Dậu đã tham gia Đội sơn ca của Đài Tiếng nói Việt Nam. Năm 16 tuổi, khi đang học ở trường trung học Việt - Đức, Hà Nội, Vũ Dậu nhận được giấy gọi vào Đoàn ca múa nhạc Trung ương, bắt đầu sự nghiệp âm nhạc.

Là một tiểu thương nhưng cha của nghệ sĩ Vũ Dậu rất đều yêu nghệ thuật. Ông thường xuyên mua vé cho các con đi xem hát hầu hết các môn nghệ thuật tuồng, chèo, cải lương, dân ca. Cũng chính ông là người ủng hộ và đồng hành cùng con khi biết cô con gái trúng tuyển vào Đoàn ca múa nhạc.

Ngay buổi đầu tiên Đoàn Ca múa Trung ương, mấy anh ở phòng tổ chức đã đưa cho cô đọc nội quy ở trong đoàn là cấm tuyệt đối trong thời gian học tập tại đoàn không được yêu đương. Lúc đó, Vũ Dậu chả coi luật lệ đó có gì đáng phải suy nghĩ vì mới 15 tuổi, yêu đương gì đâu.

Thế nhưng, duyên lành lại đưa tới với Vũ Dậu sớm khi nghệ sĩ đàn bầu Ngọc Hướng được phân công dạy cô trò nhỏ 15 tuổi. Bản tính nhút nhát nhưng khi được thầy chỉ dạy cho cách xướng âm, những bài học bổ ích, lý thú đầu tiên, cảm giác được che chở khiến cô bé 15 tuổi quên đi cảm giác sợ hãi.

Tiếng sét ái tình đánh trúng tim cả 2 khi Ngọc Hướng tròn 24 tuổi và Vũ Dậu 16 tuổi. Chẳng ai nghĩ cô tiểu thư khuê các xinh đẹp lộng lẫy Hà thành lại có thể mê đắm chàng trai tỉnh lẻ Phú Xuyên (Hà Tây) mà gia đình chủ yếu làm nông có tới 8 anh chị em.

Năm 20 tuổi, Vũ Dậu kết hôn với nghệ sĩ đàn bầu Phạm Ngọc Hướng. Năm 1967, bà con trai đầu lòng (cố nhạc sĩ Ngọc Châu). Năm 1983, bà sinh con thứ hai là nữ ca sĩ Khánh Linh.

NSƯT Ngọc Hướng được phong tặng NSƯT năm 2019, khi đã 81 tuổi. Tuy nhiên, ông đã ra đi vào năm 2020 sau cơn nhồi máu cơ tim, hưởng thọ 82 tuổi. 

Trở lại với con đường sự nghiệp, mặc dù là ca sĩ có nhan sắc và tài năng nhưng vì bản tính nhút nhát nên mãi đến năm 1972, Vũ Dậu mới bắt đầu dám hát đơn ca; trước đó bà chỉ dám hát tốp ca. Ca khúc đầu tiên mà bà hát là ca khúc "Trèo lên trái núi thiên thai" do NSƯT Đinh Thìn đệm bằng sáo trúc.

Trong những năm 1980, bà cùng với các nghệ sĩ khác như Mạnh Hà, Thúy Hà... trở nên nổi tiếng hơn nhờ các ca khúc nhạc quê hương với phong cách mới mẻ. Cũng trong thời gian này nữ nghệ sĩ cùng với một số bạn diễn được cử đi Tiệp Khắc tham dự Tài năng trẻ quốc tế ở vị trí ban giám khảo.

Thành công vang dội nhất của NSƯT Vũ Dậu chính là việc bà thể hiện tốt nhất các nhạc phẩm của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu. Đây đã trở thành dấu ấn quan trọng trong con đường ca hát của bà. Chính các ca khúc này đã đi vào lòng người và là tiền đề giúp bà đạt danh hiệu NSƯT sau đó.

Nổi tiếng muộn nhưng nghệ sĩ Vũ Dậu lại giải nghệ sớm. Năm 1989, nghệ sĩ Vũ Dậu quyết định rời xa sân khấu ở tuổi 45. Bà mở một cửa hàng vàng trên đường Đê La Thành, dành nhiều thời gian chăm sóc hai con nhỏ. Sau đó, các con bà đều trưởng thành và trở thành những nghệ sĩ có nhiều đóng góp cho nền âm nhạc nước nhà. 

Ca sĩ Khánh Linh từng tâm sự, cô học hỏi được rất nhiều từ bố mẹ, các thành viên trong gia đình. Gia đình có ảnh hưởng không nhỏ đến âm nhạc của Khánh Linh. "Gia đình là cái nôi, rất rộng lớn chứ không bé nhỏ trong phạm vi gia đình nữa. Từ không gian ấy, tôi được phát triển cho đến ngày hôm nay. Cái gì cũng có nền móng và gia đình đem lại cho tôi nền móng rất vững chắc. Với mẹ, tôi học hỏi được sự cố gắng, không ngừng vươn lên".

Thời điểm khi con trai NSƯT Vũ Dậu là cố nhạc sĩ Ngọc Châu qua đời, nỗi đau ấy đã khiến bà quỵ ngã và trong tang lễ. Nữ nghệ sĩ gạo cội đã không thể đến tiễn đưa con trai lần cuối. 

Hiện tại bà sống ẩn mình, mỹ nhân Hà thành thuở nào ở tuổi xế chiều chỉ quan tâm đến Phật pháp. Hàng ngày bà vẫn dành thời gian để tìm hiểu về thế giới triết học và tâm linh. Bà là người tin vào luật nhân quả, ác giả ác báo, hành thiện tích thiện, làm ác gặp ác. NSƯT Vũ Dậu tin vào cứu cánh, giải thoát và giác ngộ.