Tháng 4 - tháng nâng cao nhận thức về đẻ mổ, mẹ đã biết chưa?

Đẻ mổ là phương pháp sinh con đang ngày càng phổ biến không chỉ tại Việt Nam mà còn cả trên thế giới. Chính vì vậy, tháng 4 hàng năm đã được chọn là tháng Nâng Cao Nhận Thức Về Sinh Mổ trên toàn thế giới. 

Tổ chức Quốc Tế Nâng Cao Nhận Thức Về Sinh Mổ (International Cesarean Awareness Network - ICAN) là đơn vị đã đề xuất và bảo trợ cho chương trình này. ICAN là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập với sự mệnh "cải thiện sức khỏe của những bà mẹ trẻ bằng cách ngăn ngừa mổ lấy thai không cần thiết thông qua giáo dục, đồng thời hỗ trợ các mẹ phục hồi sau sinh mổ và thúc đẩy việc sinh thường sau sinh mổ". 

 Thế nào là một ca mổ lấy thai?

Mổ lấy thai là một ca phẫu thuật lớn, trong đó em bé được đưa ra ngoài thông qua vết rạch ở khu vực bụng dưới. Thủ thuật này thường được sử dụng khi sinh thường qua âm đạo có nguy cơ cao bị biến chứng.

Ví dụ, mổ lấy thai sẽ được áp dụng trong các trường hợp sau: 

- Em bé nằm ngôi ngược. 

- Mẹ chuyển dạ sớm. 

- Ca chuyển dạ không tiến triển bình thường, có biến chứng xảy ra. Lao động không tiến triển theo cách bình thường.

- Mẹ bị mắc các bệnh liên quan đến virut (như viêm gan C hay HIV).

- Người mẹ có tiền sử các bệnh lý liên quan đến nhau thai như suy nhau thai, nhau thai bám trước, bong nhau non. 

Tỉ lệ mổ lấy thai đang ngày càng tăng 

Ở Việt Nam và ở nhiều nước khác, tỷ lệ các ca mổ lấy thai đang tăng đều trong những năm gần đây và sự gia tăng này không phải do sự gia tăng các biến chứng được liệt kê ở trên.

Năm 2007, tỷ lệ mổ lấy thai ở Mỹ là khoảng 32%; cứ 3 trẻ sinh ra thì có 1 bé thông qua mổ lấy thai so với khoảng 5% ở thời điểm giữa những năm 1960.

Trong đề xuất từ năm 1987, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo tỷ lệ mổ đẻ tối ưu cao nhất là 10-15% số ca sinh. Henci Goer, tác giả từng đoạt giải thưởng, diễn giả và là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực chăm sóc thai sản dựa trên nhiều bằng chứng đã đưa ra con số tối ưu của tỉ lệ đẻ mổ là 15% ở bất cứ quốc gia nào. Vậy nhưng trong những năm gần đây, ở Việt Nam và hầu hết các quốc gia trên thế giới, tỉ lệ sinh mổ đều vượt quá ngưỡng này. 

Lý do cho sự gia tăng này đã được thảo luận rộng rãi và có thể là do nhiều yếu tố. Trong đó 3 nguyên nhân chính được xác định là do tỉ lệ sinh tăng, tỉ lệ phụ nữ có thai bị béo phì tăng và ngày càng nhiều người mang thai khi đã lớn tuổi. 

Nhiều người còn thiếu nhận thức về biến chứng khi sinh mổ  

Điều đáng cảnh báo là trong khi tỉ lệ mổ lấy thai tăng cao nhưng nhiều người vẫn thiếu nhận thức về những biến chứng khi sinh mổ.

Mổ lấy thai có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, huyết khối, đau sau sinh kéo dài hơn và cần đến bệnh viện kiểm tra nhiều hơn. 

Tháng nâng cao nhận thức về sinh mổ nhằm giúp các bà mẹ tương lai nhận thức được rằng họ không nên vội vàng lựa chọn mổ lấy thai trong những trường hợp không cần thiết. Một hiểu lầm khác được nhiều mẹ truyền tai nhau là nếu đã mổ lần đầu thì những lần sau cũng không phải sinh mổ, không thể sinh thường. 

Tuy nhiên, nhiều bác sĩ sản khoa trong và ngoài nước đã khẳng định các mẹ hoàn toàn có thể sinh thường sau sinh mổ khi đáp ứng đủ các yêu cầu.

Cùng với đó, Tháng Nâng Cao Nhận Thức Về Sinh Mổ cũng nhằm tôn vinh những bà mẹ đã từng trải qua phương pháp này để đón con yêu chào đời. Sinh mổ không hề dễ dàng là thông điệp mà các bà mẹ đã từng sinh mổ muốn truyền tải đến mọi người. Thậm chí một bà mẹ - nghệ sĩ Catie Atkinson còn tạo ra một bộ ảnh vô cùng ý nghĩa, đẹp mắt để "tôn vinh" các bà mẹ đón con từ đường rạch trên bụng.