Các yếu tố gây nên mụn trứng cá ít ai ngờ

Ths, BS da liễu Phạm Thị Bích Na

1/ Nội tiết tố (hormon) 

Hormon đóng vai trò quan trọng dẫn đến sự hình thành mụn trứng cá ở thanh thiếu niên (mặc dù mụn trứng cá có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi). Sự gia tăng một loại nội tiết có tên gọi Androgens ở cả nam và nữ trong độ tuổi dậy thì khiến bã nhờn được sản xuất nhiều hơn mức cần thiết. 

Có thể nhận thấy rằng phần lớn mụn trứng cá cải thiện một cách tự nhiên sau tuổi dậy thì. Tuy nhiên do tuyến bã nhờn đặc biệt nhạy cảm với hormon, mụn trứng cá ở độ tuổi trưởng thành vẫn có thể xuất hiện ở phụ nữ bị mắc các vấn đề liên quan đến nội tiết như hội chứng đa nang buồng trứng, hoặc khi mang thai, khi cơ thể căng thẳng mất ngủ thường xuyên…

2/ Gen di truyền

Gen cũng được cho là có ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn trứng cá ở mỗi người. Chính vì vậy, nếu cả cha và mẹ đều bị mụn trứng cá, tỷ lệ con cái của họ mắc phải cũng sẽ cao hơn. 

Tương tự, nếu cha mẹ có mụn trứng cá ở độ tuổi trưởng thành, con cái của họ cũng có nhiều khả năng gặp điều tương tự.

3/ Vi khuẩn 

Sự sản xuất bã nhờn dư thừa trên da tạo một môi trường lý tưởng cho các vi khuẩn mụn trứng cá (P.acnes) sinh sôi nảy nở. Điều này gây nên tình trạng viêm nhiễm và sự hình thành của các sẩn đỏ hoặc mụn mủ trên da. Nặng hơn là các nang, nốt, đường hầm… gây mất thẩm mỹ và dễ để lại di chứng sau mụn (sọ thâm, sẹo lõm…)

4/ Thuốc 

Các loại thuốc như steroid, một số loại kháng sinh hoặc lithium (một loại thuốc an thần) được xác định có liên quan đến sự hình thành mụn trứng cá ở một số người.

5/ Các yếu tố khác 

Có rất nhiều những suy đoán liên quan đến mụn trứng cá, hầu hết đều đổ lỗi cho người bị mụn - chẳng hạn như nguyên nhân của mụn trứng cá là do da bẩn, vệ sinh kém hoặc ăn uống không điều độ, hay mụn trứng cá là bệnh truyền nhiễm. Những suy đoán này đôi khi không đúng với sự thật, và thậm chí có thể gây nên những lo âu không đáng có cho người bệnh vốn đã thiếu tự tin. 

Mặc dù không phải là nguyên nhân gây nên mụn trứng cá, một số yếu tố sau đây có khả năng khiến các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn: 

- Chế độ dinh dưỡng quá nhiều cacbon hydrat (quá nhiều đường và bột) 

- Dùng quá nhiều sữa bò và các sản phẩm từ sữa 

- Chế độ ăn nhiều dầu mỡ 

- Hút thuốc lá 

- Trang điểm khiến lỗ chân lông bị bít tắc. 

- Vệ sinh da quá mức với những sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh khiến da bị kích ứng và tổn thương hàng rào bảo vệ da làm mụn nặng hơn.

Việc tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ bác sĩ da liễu trong giai đoạn đầu bị mụn trứng cá là rất quan trọng, kể cả đối với những triệu chứng nhẹ, bởi các liệu pháp y tế hiệu quả có thể ngăn chặn sự phát triển của mụn và những hậu quả về sau (ví dụ như sẹo mụn, vết thâm…). Nên n hớ rằng chữa trị càng sớm và đúng cách, càng tăng cao khả năng kiểm soát mụn trứng cá cũng như ngăn ngừa sự tái phát về sau, các bạn nhé!

 
 Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thị Bích Na 

 Chuyên ngành: Da liễu

 Chức vụ: 

 - Giảng viên bộ môn da liễu Đại học Y Dược Tp HCM 

 - Giám đốc Y Khoa tại BíchNa Beauty Clinic & Spa 194 Trần Hưng Đạo Q1 TPHCM.