Học cách sơ cứu người say rượu đúng cách

Rượu nấu hay cồn pha... cũng mất mạng

BS Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai cho biết, thời điểm sát và sau Tết là cao điểm tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc rượu, trung bình mỗi ngày 2-3 ca.

Nhiều trường hợp vào viện trong tình trạng hôn mê sâu với các biến chứng như: Khó thở, suy hô hấp, hạ đường huyết, tiêu cơ vân, suy thận.

Trong đó chia làm 2 loại là ngộ độc rượu do ethanol (rượu tự nấu) và methanol (cồn công nghiệp), chiếm đa phần là bệnh nhân ngộ độc ethanol, một số ít trường hợp nặng do uống rượu ngoại.

Với ngộ độc do ethanol, trường hợp nhẹ gây ức chế thần kinh trung ương, nói nhiều, không làm chủ được bản thân. Nặng thì tụt huyết áp, loạn nhịp tim, thở yếu, có thể ngừng thở, gây hạ đường huyết, viêm dạ dày, chảy máu dạ dày, tổn thương não, hôn mê, tử vong…

Với người gầy yếu, lượng rượu quá lớn với thể trọng sẽ gây tác hại gấp nhiều lần so với những người khác.

Ngộ độc do methanol tuy ít nhưng nguy hiểm hơn nhiều, vào cơ thể chuyển hoá thành các axit gây tổn thương tế bào. Nhẹ sẽ ảnh hưởng đến thị lực, nặng ảnh hưởng đến thần kinh, não, máu, tim mạch, huyết áp, thận… rất dễ dẫn đến tử vong. Nếu may mắn giải độc kịp thời vẫn có thể để lại di chứng ở não, mù loà.

Mới đây nhất, trung tâm có 4/5 bệnh nhân tử vong do ngộ độc rượu thì có tới 3 trường hợp ngộ độc methanol.

Theo BS Nguyên, triệu chứng nhiễm độc methanol thường xuất hiện trong vòng 30 phút sau uống nhưng cũng có thể muộn hơn.

Đáng lo là với những ca ngộ độc rượu này, bệnh nhân chỉ nghĩ là uống rượu bình thường, không phải rượu giả nên nhiều người chủ quan.

Do đó khi có biểu hiện ngộ độc như mờ mắt, thở nhanh, lơ mơ, lúc đó tình trạng ngộ độc đã nặng, điều trị rất khó khăn.

Nằm nghiêng khi say rượu

Theo BS Nguyên, khi bệnh nhân bị ngộ độc rượu, nhất là có rối loạn ý thức, nguyên tắc cấp cứu cơ bản ban đầu là phải đảm bảo thông thoáng đường hô hấp, bằng cách cho bệnh nhân nằm cao đầu và nằm nghiêng sang một bên.

“Tốt nhất là nằm nghiêng sang bên phải. Đây là tư thế nghiêng an toàn, có tác dụng dẫn lưu đờm dãi ra ngoài, hạn chế nguy cơ hít vào phổi, đặc biệt trong trường hợp bệnh nhân bị nôn”, BS Nguyên hướng dẫn.

Tư thế này cũng giúp dạ dày uốn cong, thức ăn trong dạ dày không bị kích thích, nôn ra ngoài. Trong khi để bệnh nhân nằm nghiêng, cứ vài giờ phải đánh thức bệnh nhân dậy, tránh bị hôn mê mà không biết.

Nếu bệnh nhân tỉnh và có thể ăn uống được thì cho ăn cháo loãng hoặc thức ăn chứa tinh bột như ngô, khoai, sắn, hoặc sữa, đường... nhằm tránh hạ đường huyết.

Nếu bệnh nhân không tỉnh, nói ú ớ không rõ từ hoặc có dấu hiệu nặng không biết, thở nhanh và thở sâu, tím tái, chân tay lạnh… thì vẫn giữ bệnh nhân ở tư thế đầu cao, nằm nghiêng an toàn, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đi cấp cứu.

Trường hợp bệnh nhân tỉnh dậy nhưng đau đầu nhiều, chóng mặt và nhìn mờ, sợ ánh sáng, giảm hoặc mất thị lực, ảo thị... cần phải đưa tới bệnh viện khám.

Phải luôn chú ý ủ ấm cho bệnh nhân, đặc biệt khi trời rét. Tuyệt đối không cho người bệnh tự điều khiển xe cộ hay lao động… dễ gây ra các tai nạn đáng tiếc.