Trầm cảm tuổi dậy thì ở thanh thiếu niên: Những dấu hiệu cha mẹ không thể bỏ qua

Tình trạng học sinh tìm đến cái chết để tự giải thoát bản thân trước áp lực gia đình, bạn bè, chuyện học hành, thi cử ngày càng tăng đến mức đáng báo động. Điển hình là vụ việc một nữ sinh tại thành phố Hồ Chí Minh tự tử ngay bên trong tòa nhà Bitexco hay trường hợp nam sinh tại Ninh Thuận nhảy sông tự tử để lại lá thư tuyệt mệnh chỉ vì bạo lực học đường.

Trong độ tuổi thay đổi về tâm sinh lý, các em chưa có khả năng nhận thức một cách toàn diện vấn đề gặp phải dẫn đến chưa thể làm chủ hoàn toàn cảm xúc, hành vi cá nhân. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần đặc biệt quan tâm đến sự phát triển của con trong giai đoạn này để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Nguyên nhân và dấu hiệu bệnh trầm cảm ở thanh thiếu niên

Trầm cảm là hiện tượng rối loạn tâm thần với các dấu hiệu thường gặp như: Mất ngủ, mệt mỏi, uể oải, sợ ánh sáng, trong đầu luôn nảy sinh những suy nghĩ tiêu cực... Hiện tượng này lặp đi lặp lại trong thời gian dài có thể dẫn đến mạn tính và gây ra những hậu quả nghiêm trọng: Giảm sút trí nhớ, những rối loạn cơ thể khác và người bệnh tìm cách kết thúc cuộc đời.

Chia sẻ với Phụ nữ & Gia đình, Tiến sĩ tâm lý Trịnh Viết Then – Trưởng bộ môn tâm lý học Đại hoc Văn Hiến (TP.HCM) cho biết: “Ngày nay, xuất hiện nhiều yếu tố trong cuộc sống khiến học sinh cảm thấy căng thẳng, áp lực. Yếu tố đó có thể đến từ gia đình (trong gia đình xảy ra biến cố lớn, hoàn cảnh gia đình quá khó khăn…) khiến học sinh chán nản, tự ti. Bên cạnh đó là những áp lực từ  việc học hành, thi cử trong  thời gian dài. Hoặc cũng có thể xuất phát từ mối quan hệ xung quanh (bạn bè, người yêu, mạng xã hội…) tác động tiêu cực đến các em”.

Trước các nguồn gây áp lực, nhiều học sinh sẽ có những biểu hiện bất thường về cảm xúc và hành vi như căng thẳng thần kinh, đau đầu, lo âu, mệt mỏi, ủ rủ, cảm thấy cô độc khi đi học và ngay cả lúc ở nhà. Nếu không được giải quyết triệt để, học sinh dễ dàng tìm đến cái chết nhằm trốn chạy vấn đề đang gặp phải.  

Giải pháp cho căn bệnh trầm cảm ở thanh thiếu niên

Tiến sĩ Trịnh viết Then cho biết, theo cơ chế tâm lý học, khi xảy ra vấn đề, con người thường tìm hướng xử lý theo một trong các cách:

Thứ nhất, chính cá nhân tự giải quyết khúc mắc gặp phải.

Thứ hai, cá nhân tìm kiếm sự trợ giúp từ những người xung quanh.

Thứ ba, cá nhân không chủ động đối mặt, tự lảng tránh vấn đề.

“Thanh thiếu niên là lứa tuổi đang trong quá trình hoàn thiện về nhận thức và kỹ năng sống. Chính vì vậy, khi gặp phải vấn đề, nhiều em đã giải quyết theo hướng tiêu cực, tự lảng tránh vấn đề, không đối mặt và cũng không tìm kiếm sự trợ giúp từ bạn bè, người thân” – Tiến sĩ Trịnh Viết Then thông tin.

Do đó, cha mẹ cần định hướng và giúp con hình thành kỹ năng đối mặt, giải quyết mọi vấn đề gặp phải trong cuộc sống bằng phương pháp áp dụng cơ chế giải quyết tâm lý theo một trong các cách nêu trên.

Tiến sĩ cho biết: “Học sinh có thể tự đối mặt giải quyết vấn đề hoặc tìm kiếm sự trợ giúp từ những người thân. Hoặc kết hợp các cách để vấn đề được giải quyết thấu đáo, tránh giải quyết theo hướng tiêu cực. Ngoài ra, nhiều trường học nên có bộ phận tham vấn tâm lý để kịp thời đưa ra giải pháp, giúp các em vượt qua những khủng hoảng do sự thay đổi lứa tuổi gây ra".